Pages

Thursday 10 December 2015

একে বহাতে পঢ়িব পৰা এটা অতি সৰু গল্প বা সাধু- আধা সঁচা আধা মিছা

একে বহাতে পঢ়িব পৰা এটা অতি সৰু গল্প বা সাধু- আধা সঁচা আধা মিছা

ঘৰৰ কাম কৰা মানুহজনী হঠাতে ঢুকাল বুলি শুনি তাইৰ মূৰত সৰগ ভাগি পৰিল । যোৱা
পাঁচটা বছৰে তাইৰ ছোৱালীজনীক সেই মানুহজনীয়েই চোৱা-চিতা কৰিছিল, ৰাতিপুৱা শোৱাৰ
পৰা উঠাৰ পৰা সিহঁত অফিচৰ পৰা গৈ পোৱালৈকে ।

সিহঁত মানে তাই আৰু গিৰিহঁত । দুয়োটা জীয়েক ৰাতিপুৱা শুই থাকোঁতেই অফিচলৈ ওলাই আহে আৰু ৰাতি তাই
সেই কামকৰা মানুহজনীৰ কোলাতে কলমতিয়াই থকা সময়ত গৈ ঘৰ পায়গৈ ।

বন্ধৰ দিনতো সিহঁতৰ জীয়েকৰ লগত সময় কটোৱাৰ আহৰি কম । দৌৰ সময়ৰ লগত ।

বাপেকে সেইদিনা অফিচলৈ যাব নোৱাৰিলে । মানুহজনী ঢুকোৱা বুলি খৱৰ পাই শাহুৱেক আহি আছে । পোৱাহি নাই ।

মাকে সেইদিনা অলপ সোনকালে অফিচৰ পৰা ওলোৱাৰ ব্যৱস্থা কৰিলে । ঘৰত উপস্থিত হৈ গিৰিহঁতৰ পৰা গম পালে
জীয়েকে দিনটো কূটা এগজ মুখলৈ নিয়া নাই ।

মৰমেৰে জীয়েকক কোলাত লৈ মাকে তাইক খোৱাবলৈ চেষ্টা কৰিলে । নোৱাৰিলে ।

জীয়েকে ঠেনঠেনাই ক'লে - মায়ে আহি খুৱাই দিলেহে খাম ।

-দিছেতো মায়েই সোণজনী !! খোৱা - বাপেকে ক'লে । মাকে ক'লে - দিছোঁ জান ! খোৱা ।

-এইজনী মায়ে দিলে ন'হব । মোক সিজনী মায়ে খুৱাব । মোক সদায় খুৱাই দিয়া, মোৰ লগত খেলা মা জনীয়ে ।
এইবাৰ জীয়েকে ফেঁকুৰিবলৈ ধৰিলে । জীয়েকৰ কথা শুনি সিপিনে মাকেও ।

বাপেকে মজিয়াতে ভৰিৰ বুঢ়া আঙুলিৰে কিবা এটা আঁকি থাকিল ।

এইবাৰ জীয়েকে মা মা বুলি চিয়ঁৰিবলৈ ধৰিলে । মাকৰ কান্ধতে মূৰ থৈ । মাকলৈ নোচোৱাকে 

Thursday 26 November 2015

বাটে ঘাটে

বাটে ঘাটে । নিলিখি নোৱাৰোঁ ।
১) ছাৰ্ভেৰ ওচৰত । মৰমলগা ল'ৰা ।
: দাদা পইচা এটা দিয়ক ।
: কিয় লাগে ??
: ভিক্ষা । ভাত খাম । 
: কেই টকা লাগে ?
: দিয়ক পাঁচ টকামান আৰু । (মৰমলগা হাঁহি) ।
: যদি এশ টকা দিওঁ !!
: এশ ????
: অ' এশ । কি কৰিবি ক !
: জঁপিয়াই জঁপিয়াই নাচিম ।
: জঁপিয়াই ? আৰু নাচিবিও !!
: হাঁ । ইয়াতে জঁপিয়াই নাচি দেখুৱাম আপোনাক ।
: নালাগে দে জঁপিয়াবলৈ । এই পাঁচ টকা ল । এখন ভৰিৰে কি জঁপিয়াবি !!
: পাৰিম দাদা । পাঁচ টকা দিলেও জঁপিয়াই নাচিব পাৰোঁ । ভৰি থকা নথকা কথা নাই । মন যায় ।
পাঁচ টকাটো লৈ কিবা এটা গুনগুনাই এখন ভৰিৰেই লেঙেৰিয়াই লেঙেৰিয়াই ল'ৰাটো চকুৰ আঁতৰ হ'ল ।
সি আঁতৰ হ'ল । আঁতৰ ন'হল কথাকেইটা । গোটেই বাটটো আৰু এতিয়াও কাণত পৰি আছে - মন যায় !
২)
শাক-পাচলিৰ দোকানৰ কাষত । বেলেগে নুশুনাকে শুভ্ৰ বগা সাজ পিন্ধা মধ্যবয়সীয়া ভদ্ৰমহিলাই ফোনত কৈছে - আজি দেউতাৰা জীয়াই থকা হ'লে তুমি মোক এনেকে ক'ব পাৰিলাহেতেন নে ??
ফোন থৈ তেখেতে চশমা মচিলে, পাচলি কিনিলে, গুছি গ'ল । থাকিলোঁ মই ।
কাক কৈছিল, কিয় কৈছিল মই নাজানোঁ ।
কাক কৈছিল তেনেকৈ ?? পুতেকক, জীয়েকক?? বোৱাৰীয়েকক ??
মানুহজন নোহোৱা গৈ গ'লে মানুহগৰাকীৰ সামান্য নিৰাপত্তাহীনতাৰ ভাৱ আহে যিমানেই পৰিৱেষ্টিত হৈ নাথাকক কিয়, অভিমান বাঢ়ে, "তেখেত থকা হ'লে" এই ভাৱটোৱে অহৰহ তেওঁক খেদি ফুৰে কিজানি !!! কিজানি ???
আমি পুতেক, জীয়েক, বোৱাৰীয়েকহঁতে এই কথাকেইটা মনত ৰাখোঁ । মনত ৰাখোঁ, উপলব্ধি কৰোঁ ?? !!

Saturday 14 November 2015

লক্ষী দগীল, হিলৈৰ ফায়াৰিং, দলী চপৰাৰ বম্বিং……

আচলতে বহুত ধুমুহাৰ পাছতো মই মোৰ ভিতৰৰ শিশুটোক মৰিবলৈ দিয়া নাই ! সেয়েহে সুৰুঙা পালেই মই শৈশৱলৈ ঘুৰি গৈ এনেভাৱে নিমগ্ন হওঁ যে কোনোবা সময়ত সেই দিনবোৰৰ স্মৃতিয়ে মোক হাঁহিবলৈ বাধ্য কৰে, যুঁজিবলৈ শক্তি দিয়ে । গাঁৱৰ পৰিবেশত কটোৱা শৈশৱৰ কথাবোৰৰ কথা যেতিয়া কাৰোবাৰ লগত মিলি যায় তেতিয়া মই সেইজনৰ লগত সময় কটাবলৈ আনন্দ পাওঁ । তেওঁ মোৰ সংগ ভাল পোৱা নোপোৱাটো পিছৰ কথা । শিৰোণামত থকা নাম কেইটা মোক মনত পেলাই দিছিল দিগন্তই !

১৯৯৯-২০০০ চন মানৰ পৰা মই ৰাষ্টাই ঘাটে আগৰ দৰে মাৰ্বল খেলা দেখা নোপোৱা হ'লোঁ । আমাৰ শৈশৱত মাৰ্বল খেলটো আছিল গাঁৱৰ ল'ৰাৰ এক এৰাব নোৱাৰা নিত্ত নৈমিত্তিক কাৰ্য্য, বিশেষকৈ পৰীক্ষাৰ পিছৰ এই ঠাণ্ডা দিনকেইটা । আমি প্ৰায়েই মাৰ্বল ৰাখিছিলোঁ মোজা এপাতৰ ভিতৰত । দগীল নামৰ বস্তুটো আছিল মাৰ্বল খেলৰ "মেইন" বস্তু । যিটো দগীল ব্যৱহাৰ কৰি আমি বেছিকৈ খেলত জিকি বেছিকৈ মাৰ্বল লাভ কৰিছিলোঁ সেইটো মাৰ্বলৰ নাম আছিল লক্ষী দগীল । ই সাক্ষাত লক্ষীৰ ৰূপ । মানে ইয়াৰ দ্বাৰা লাভৰ পৰিমাণ যথেষ্ট । লক্ষী দগীল আমি কাকো নিদিওঁ । উপযুক্ত বা বৰ্ধিত মূল্য দিলেও লক্ষী দগীল বেলেগলৈ হস্তান্তৰ কৰা ন'হব । খেলাৰ আগতে লক্ষী দগীলত চুমা এটা খাই লোৱাটো আছিল সফলতাৰ আন এক চাবিকাঠি । সকলোৰে লক্ষী দগীল নাথাকে । ভাগ্যৱান দুই এজনৰ বাদে । তেনে এক ভাগ্যৱান আছিলোঁ মই !!

পুতলা বন্দুক পূজাৰ সময়ত ওলাইছিল । তাকো দামী বন্দুকবোৰ আছিল আমাৰ সামৰ্থ্যৰ বাহিৰত  । পূজাৰ বাদে বাকী জৰুৰীকালীন যুদ্ধৰ সময়ত আমি ব্যৱহাৰ কৰিছিলোঁ কুমলীয়া বাঁহৰ আগেৰে বনোৱা হিলৈ বন্দুক । গুলী পমা গুটি । সেই পমা গুটিৰে হিলৈ ফায়াৰিঙ কৰাৰ পাছত ওলোৱা গোন্ধটো যিসকলে জীৱনত এবাৰলৈও পাইছে তেখেতসকলৰ নাকত এই মূহুৰ্তত সেই গোন্ধটো আহি লাগিছেহি বুলি মোৰ বিশ্বাস ! মোৰ জীৱনৰ প্ৰথম গল্পটোৰ মূল বস্তু এই পমা গুটিৰ হিলৈৰ গোন্ধ ।

আমি ইণ্ডিয়া পাকিস্তান বম্বিং কৰিছিলোঁ । গ্ৰেনেডবোৰ আছিল শুকান বগা কেচুমতা বা দলীচপৰা । সেই শুকান দলীচপৰা শত্ৰুপক্ষৰ গাত বা কাষত পৰাৰ লগে লগে ভাগি যি শুকান মাটি উৰি গৈছিল সেয়া আছিল গ্ৰেনেডৰ ধোঁৱা !! আৰু সিফালৰ পৰা মুখেৰে বম্বিংৰ এফেক্ট !!

সেই দিনবোৰ মই অনৰ্গল বুকুৰ মাজত কঢ়িয়াই লৈ ফুৰিছোঁ । কেতিয়াবা কংক্ৰীটৰ মাজতো হঠাতে সেই গোন্ধৰ এক হালুচিনেশ্যন!! পিছ মূহুৰ্ততে হাঁহিছো - ভিতৰত কিবা এটা আজিও জীয়াই আছে তাৰমানে !!

আজি দিনটো বাছেৰে আহি থাকোতে ভাবিছিলোঁ শিশু দিৱসৰ কিবা এটা লিখিম । এতিয়া এইটো দেখুন শেষেই ন'হবগৈ !! ইয়াক ইয়াতে শেষ কৰা মঙ্গল ! মানুহে আমনি পায় কেতিয়াবা ।

Monday 2 November 2015

বেলতলা বজাৰৰ বাইদেউহঁত

বেলতলা বজাৰৰ বাইদেউহঁত

যি সকলে বেলতলাৰ বৃহস্পতি আৰু দেওবাৰে বহা বজাৰখনলৈ এপাক হলেও মাৰিছে তেখেতসকলে জানে এই বজাৰত এখন গাঁৱৰ অকৃত্ৰিম গোন্ধ নগৰলৈ লৈ অহা জনজাতীয় বাইদেউ কেইজনীৰ কথা  ।

গাঁৱৰ বস্তু নগৰলৈ বেচিবলৈ অহা জনজাতীয় বাইদেউহঁতে সমুখত পোহাৰ মেলে ভীমকলৰ পচলাৰ পৰা আৰম্ভ কৰি তিতা ভেঁকুৰী, পলুপোকলৈকে । এখেতসকলৰ অনুগ্ৰহতেই যে কিমান দুস্প্ৰাপ্য বস্তু নগৰত থকা মানুহে চকুৰ আগতে পাইছে তাৰ বাবে এখেতসকলক কৃতজ্ঞতা জনাবলৈ আমাৰ ভাষা নাই । অৱশ্যে সময়ৰো অভাৱ । কিনিহে লৈছোঁ এনেই দিছেনে কিবা !!! পইচা দিছোঁ সঁচা, কিন্তু পইচা দিলেই সকলো বস্তু এনেদৰে সকলোতে পায়নে?? সাৰ নিদিয়া সৰু জিকা কেইটা, ক'লা জলকীয়া কেইটা, দেখিলেই লোভ লগাকৈ কাটি থোৱা কচুথোৰ,  মানিমুনি কেইডাল ?? ক'ত পাম ?? কৃতজ্ঞ নহওঁ !!!

বাইদেউহঁত অকৃত্ৰিম । গাঁৱৰ পৰা অনা বস্তু বিলাকৰ দৰেই তেওঁলোকো বাহ্যিক প্ৰলেপৰ পৰা মুক্ত । ব্যৱসায়ীৰ জিভা তেওঁলোকৰ নাই । খাৰাংখাচ ।
: পটল ঘৰৰনে??
:কিবাটো ইমানবিলাক পটল ঘৰত কিনেকি হ'ব ?? গাঁৱৰ পৰা কিনি আনিছে । সাৰ নিদিয়া কৈছোঁ সঁচা কথা । নিলে নিবি নিনিলে নাই যা !! বচ ।

: জলকীয়া জলা হ'ব নে বাইদেউ??
:জাল নহয় কি হ'ব । আমি ঘৰত খাই কিনে আনিছোঁ । নামানিলে চকুত ভোঁহাৰি কিনে চা । বচ ।

সহজ সৰল বাইদেউহঁত । কথাাবোৰত কিবা এটা টান আছে । কেতিয়াবা পেলাব নোৱাৰোঁ । জলকীয়া কিনি থাকোতে কাষৰ বাইদেউজনীয়ে কৈছে : অই ভাইটি, ইটো কমলা নেচোন । দহটকাত চাৰিটা দিম ল ।

কথাকেইটাত এটা মৰমলগা সুৰ আছে । খোৱা ন'হব বুলি জানিও দহটকাৰ কমলা লৈছোঁ ।

জনজাতীয় বাইদেউহঁত ৰাতিপুৱাই আহে । ৰাতি ওভতে । দুপৰীয়া মোনাৰ পৰা সৰু সৰু বাটিত ঘৰৰ পৰা অনা ভাত খায় । নকলেও ধৰিব পাৰি - পেট নভৰে । ভাতখোৱা আধাতে এৰিও কলপাতত ভাগ ভাগকৈ থোৱা জলকীয়া এভাগ গ্ৰাহকক দিয়ে । বিমুখ নহওঁক ।

গ্ৰাহক নোহোৱা সময়ত ওচৰা ওচৰিকৈ বহা দুই তিনিজনী বাইদেৱে মেল মাৰে । খিলখিলকৈ হাঁহে । বাইদেউহঁতৰ চকু মুখবোৰ তীব্ৰভাৱে উজ্বলি উঠে । কিমান মানুহ কিমান ধৰণেৰে সুখী !!!

এজনী বাইদেউৰ কোলাত কেঁচুৱা । বাইদেৱে পালাত ভোল জুখি এজন গ্ৰাহকক দি আছে । এনেতে কেঁচুৱাই কান্দিছে । বাইদেৱে পালাখন থৈ চাদৰেৰে ঢাকি কেঁচুৱাক তেনেকৈয়ে গাখীৰ খুৱাইছে আৰু গ্ৰাহকক দহটকা ওভতাই দিছে । আকৌ চাদৰখনেৰে বেছি সাৱধানেৰে ঢাকি কেঁচুৱাটোক পুনৰ গাখীৰ খুৱাইছে ।

জীৱনৰ আচল দৃশ্যটো তাতেই !!

Tuesday 6 October 2015

খোজে খোজে কিমান কথা

আচলতে জীৱনৰ প্ৰতিটো খোজতেই কেতিয়াবা একো একোটা গল্প…
১) ৰাতিপুৱা খোজকাঢ়িবলৈ যাওঁতে ।
ছোৱালীজনীয়ে পলিথিনৰ মোনা এটাত শেৱালি ফুল বুটলি আছিল নিজৰ পদূলিত । মাকে দেৱালখনৰ সিপাৰৰ পৰা একান্তমনেৰে ছোৱালীজনীক চাই আছিল হাত দুটাৰে দেৱালখনত ভেজা দি । একান্ত মনেৰে । মগ্ন হৈ । হয়তু শেৱালি ফুলাৰ কথা মনত পৰিছিল , শেৱালি ফুল বুটলাৰ কথা, শেৱালি ফুলৰ মালা গাঁঠাৰ কথা !!
ছোৱালীয়ে মা বুলি কিবা এটা কোৱা শুনিলোঁ ।
উভতি আহোঁতে দেখিলোঁ ছোৱালীৰ ফুল বুটলা হ'ল । মাকে কিন্তু একেদৰেই মগ্ন হৈ ৰৈ আছিল শেৱালিৰ তললৈ চাই হাত দুখন দেৱালত একেদৰেই ভেজা দি । কিবা এটা আছিল সেই মগ্নতাত । কিবা এটা !!
জীয়েক কাষত । হাতত শেৱালিৰ মোনা ।
মাকে তলসৰা শেৱালি চাই তেনেদৰে আৰু কিমান সময় মগ্ন হৈ ৰৈ আছিল মই নাজানো - বগা সাজযোৰ পিন্ধি ।
২) ভঙাগড় ।
ভাত অলপ দেৰি হ'ব , বহক । বহিলোঁ । হোটেলৰ সমুখত মানে সমুখৰ পাকঘৰটোৰ কাষতে থকা বেচিনত মিঠা বৰণীয়া মানুহজনীয়ে বাচন ধুইছে । দাইল-ভাজি গ্ৰাহকৰ থালে থালে দি পাকঘৰৰ পৰা হাতৰ মাগ কেইটা ভৰাই আনিবলৈ যোৱা মানুহটোৱে আহোঁতে যাওঁতে মানুহজনীলৈ চাইছে, চকুৰে কিবা কৈছে । মানুহজনীয়েও চাইছে । মোৰ ভাত অহা নাই । মই মনে প্ৰাণে বিচাৰিছোঁ ভাত আৰু অকণমান দেৰিকৈ আহক ।
বাচন এৰি মানুহজনী কিবা কথাত হোটেলৰ ভিতৰলৈ আহিল আৰু মজিয়াত পৰি থকা পানীত পিচলি পৰিল । চবেই চালে মানুহজনীলৈ । মই মানুহটোলৈ । দাইল-ভাজি দিয়া মগটো ঠাইতে এৰি মানুহটোৱে সুধিলেহি : বেছি দুখ পালি নেকি?
মালিকে টেবুলৰ পৰা ক'লে : অলপ চাব লাগে ফ্ল'ৰখন । কিমান ক'ম !
দাইল-ভাজি দিয়া মানুহটো খন্তেকতে নোহোৱা হ'ল ।
মানুহজনী আকৌ বাচন ধোৱাত লাগিল । মোৰ ভাত আহিল । লগত মাছ । একেবাৰে সমুখৰ টেবুলত ।
নাইকিয়া হোৱা দাইল-ভাজি দিয়া মানুহটোও আহি ওলালহি । বাচন মাজি থকা  মানুহজনীৰ ওচৰ চাপিল । অলপ মনে মনে ধৰণেৰেই মানুহজনীক হাতৰ টিপতে কিবা এটা দিলে : "এই বড়ীটো খাবি অকণ পাছত বিখালে" ।
মানুহটো মানুহজনীৰ কোন হয় নাজানো ।
প্ৰেম আছে কিন্তু ! আছে যত্ন !! সেইটো দেখি জানিলোঁ ।

Tuesday 29 September 2015

জীৱনৰ ভিন্ন চিত্ৰ

ফু মাৰি উৰুৱাই দিব পৰা তিনিটা কথা । জীৱনৰ ভিন্ন চিত্ৰ ।
১) জীতেন কছাৰীয়ে তেতিয়া আমাৰ ঘৰত কাম কৰিছিল । বয়সীয়াল মানুহ কিন্তু তজবজীয়া । জেওঁৰা দিয়ে, জংঘল কাটে । কাণৰ কাম নাই । একেবাৰে নুশুনে । আকাৰ ইংগিতত নুবুজিলে লিখি দিব লাগে । এদিন কাগজ এটুকুৰাত লিখি দিলোঁ : দুলালৰ দোকানৰ পৰা মিঠৈখিনি আনকগৈ । মোৰ চাইকেলত নাহিল ।
পঢ়ি জীতেন কছাৰীয়ে ক'লে :
বাৰু । কিন্তু তই আখৰ ঠিক কৰিবি । মাষ্টৰৰ ল'ৰা আখৰ ভাল হ'ব লাগে । তিনিচুকীয়াকে লিখিবি ।
কৈ তেখেতে হাঁহিলে ।
আখৰ ভাল কৰিবলৈ কোনে কোনে কৈছিল পাহৰিলোঁ । গাত লাগিছিল জীতেন কছাৰীয়ে কোৱাৰ দিনাহে । সেইদিনা ৰাতি আখৰ তিনিচুকীয়া কৰিছিলোঁ ।
জীতেন কছাৰী আছিল বেলেগৰ ঘৰত কাম কৰা মানুহ ।
২) দিল্লীত থাকোঁতে এদিন ৰিক্সাৱালাক নতুন যেন দেখি সুধিলোঁ : আগতে দেখা নাই তোমাক !!
নাই । নতুন । আগতে ভাইয়ে ৰিক্সা টানিছিল এই জেগাত । পাঁচমাহ খৱৰ নোপোৱাত মই বিচাৰি আহি গম পালোঁ সি হেৰাল । তাৰ পাছত ময়েই তাৰ ৰিক্সাটো টানিব লগা হৈছে । পিছে মই হেৰালে আৰু মোক বিচাৰি অহা মতা মানুহ নাই আৰু ! তাৰ বিবি আৰু মোৰ বিবি বাচ্চাহে ঘৰত ।
৩)পঁচানব্বৈ টকা হ'ল মাছত । পাঁচ টকা খুচুৰা নাই দাদা । পিছত নিব । হ'ব দে । এই মাছ বাচি থকাটো তোৰ ল'ৰানে?? হয় দাদা । পঢ়িছেনে ?? হয় পঢ়ে । কিন্তু…
বাপেকৰ কাষতে গ্ৰাহকৰ বাবে মাছ বাচি থকা পুতেকে কথা শুনি হাতৰ হাথিয়াৰ খন্তেকৰ বাবে থৈ মাছৰ তেজ লগা গোন্ধোৱা হাত দুটা একলগ কৰি অতি ক্ষীপ্ৰ নমস্কাৰ এটা মোক দি আকৌ মাছ বচাত লাগিল ।
মাছ বেপাৰীৰ ল'ৰা !!
টকা পাঁচটা সি পালে ।

Sunday 20 September 2015

যোৱা সপ্তাহত


১) দোকানৰ পৰা ওলাওঁতেই অসাৱধানবশত: বাহিৰত ৰৈ কথা পাতি থকা ভদ্ৰলোকৰ ভৰিত মোৰ ভৰিৰে আঘাট কৰি অভ্যাসবশত হাত এখন কপালৰ ফালে নি ক'লো: অ' কৃষ্ণ কৃষ্ণ ! বেয়া নাপাব । ভদ্ৰলোকেও হাতখন কপালৰ ফালে নি একে সুৰত ক'লে : কৃষ্ণ ! একো নাই …। ভদ্ৰলোকৰ মুখত এমুখ ডাড়ি আৰু মূৰত গোল টুপী আছিল।
২) গনেশগুৰিৰ ফ্লাই অভাৰৰ তলত ৰাষ্টাৰ কাষত ঢলপুৱাতে পুৰি ভাজি খাই থাকোতে গ্ৰাহক অলপ কম হোৱা সময়ত পুৰিৰ দোকানীয়ে পকেটৰ পৰা ফোনটো ওলিয়াই ফোনত সৰু সৰুকৈ ক'লে : সোণ উঠিলনে?? তাক পঢ়াৰ আগতে হাতৰ আখৰ লিখোৱাবা । মই আঠটা মানতহে যাম । অংক মই চামগে ।
বাপেক ।
৩) অফিচলৈ যাওঁতে দেখিলোঁ মানুহ ঘৰৰ আগত এখন ১০৮ এম্বলেঞ্চ ৰৈ আছে আৰু ছোটা ভীমৰ স্পৰ্টিং পিন্ধা আঠ-ন বছৰীয়া ল'ৰা এটাই গাড়ীখনৰ পিছফালে ভৰি দিয়া খনত মুখেৰে শব্দ কৰি ওলমি আছে । ধেমালি ।
অফিচৰ পৰা ওভতি আহোতে দেখিলোঁ ল'ৰাটোৱে ধূতি পিন্ধি গাত বগা চেলেং কাপোৰ লৈ চোতালত আমন জিমনকৈ বহি আছে ।
৪) আজি । ইচ্ছা কৰি অকণমান বৰষুণত তিতি কিমান ভাল লাগিল লিখিম বুলি ভাবি আহি থাকোতেই দেখিলোঁ মাকে কোলাৰ কেঁচুৱাটোৰ মূৰত পলিথিনৰ ঠোঙা, ঠোঙাৰ ওপৰত নিজৰ চাদৰখন দিও তাৰ/তাইৰ হাঁচি ৰখাব পৰা নাই । ৰাষ্টাৰ কাম কৰা মানুহ । আমাৰ বিলাসিতা, সিহঁত বাধ্য, ভাগ্য ।

Monday 31 August 2015

মাই

ডিঙিতে অকণমান ফঁটা ফ্রক এটা পিন্ধা বাৰ বছৰমান বয়সৰ ছোৱালী এজনী আহি মোৰ সম্বন্ধীয়া পেহীক ঢেঁকীত কিবা খুন্দাত সহায় কৰি থকা বিশ বছৰমান বয়সৰ ছোৱালীজনীক ক'লেহি ঃ মাই, তোক দাদাই মাতিছে সোনকালে, পথাৰৰ পৰা আহি পালে । জীয়েকৰ কথা শুনি মাক লগে লগেই পিঠাগুড়ীৰ হাত দুখন জোকাৰি জোকাৰি জীয়েকৰ পিছ ল'লে ।

ক্লাচ এইটত থাকোতে এনেকুৱা দিনতে মই পেহীহঁতৰ ঘৰলৈ ফুৰিবলৈ গৈছিলোঁ । সেইদিনা মই ঢেঁকীশালৰ কাষতে মুঢ়া এটাত বহি একান্তমনে পেহীয়ে ঢেঁকী দিয়া চাই আছিলোঁ । হঠাতে সেই দহবছৰ মান বয়সৰ ছোৱালীজনীয়ে তাইতকৈ কেইবছৰমানহে ডাঙৰ ছোৱালীজনীক "মাই" বুলি মতাত মই আচৰিত নহৈ নোৱাৰিলোঁ । । অৱশ্যে মোৰ খূদুৱনি দূৰ হ'বলৈ বেছি পৰ নালাগিল । মই পেহীক সুধিলোঁঃ মাক জীয়েক যেন লগা নাই পেহী । নে মাকজনী দেখাতহে সৰু বয়স হৈছে, নে বহুত সৰুতে বিয়া হ'ল, নে কি ?? কিবা এটাতো আছে ।

পেহীয়ে খন্তেক ঢেঁকী দিবলৈ এৰি মোৰফালে চাই যিখিনি ক'লে তাৰ সাৰমৰ্ম এনেকুৱাঃ
আগৰে পৰাই অভাবী মানুহ । বাপেকটোৱে আমাৰেই খেতি কৰিছিল । কিবা সামান্য অসুখতে ঢুকাল । তাৰ দুবছৰ পাছতে মাক ঢুকাল । তেতিয়া সৰুজনীৰ বয়স পাঁচ, বায়েকৰ দহ নে এঘাৰ আৰু আটাইতকৈ ডাঙৰ ল'ৰাটো । এতিয়া সৰুজনীক বায়েকে মাকৰ দৰে চাব লগা হ'ল । বৰ যত্নে্ৰে ইমান ডাঙৰ কৰিছেহি । একেবাৰে ভনীয়েকক টোপেই পৰিবলৈ নিদিয়ে । সেইকাৰণেই জনা হোৱাৰে পৰা তাই বায়েকক "মাই" বুলি মাতে । আচলতে সঁচাকে বায়েক মাকতকৈও "ওপৰ" । গতিকে সেই মাই বুলি মতাজনী এইৰ "ভইনীয়েকহে" ।  

--বায়েকে বেয়া নাপায় এনেকে "মাই" বুলি মাতিলে । তাইক কোনোৱে একো নকয় ??
-- ইস !! কিয় বেয়া পাব ভালহে পায় । আমিও জানো দুখীয়া মানুহ হ'লেও ককায়েক বায়েকে কি মৰমেৰে তাইক
ডাঙৰ কৰিছে । বায়েক সঁচাকে "মাই" বুলি মতাৰেই যোগ্য ।

+++++++++
সেয়া আছিল পেহীহঁতৰ ঘৰৰ ওচৰৰ এটা অভাবী পৰিয়ালৰ কথা য'ত ভনীয়েকে বায়েকক মা বুলি মতাৰ বাবে বায়েকৰ বুকু শাঁত পৰিছে ।

আৰু এইফালে চহকী মানুহৰ জীয়েকে নিজৰ মাকক মা বুলি মতাৰ পৰিণাম ভোগ কৰিছে মৃত্যু !!

কিমান পাৰ্থক্য মানুহৰ !!!

(ঘটনাটো মনত পৰিল ইন্দ্রানীয়ে নিজৰ জীয়েকক হত্যা কৰাৰ কথাবোৰ দেখি, পঢ়ি । "মা" বুলি মাতিবলৈ দিয়া নাছিল বোলে। ) 

Thursday 13 August 2015

প্ৰশংসা


আলুৰ চপ কোনে বনাইছে? ফুৱাই ফুৱাই গৰম আলুৰ চপটোৰ এটুকুৰা মুখত ভৰাই দোকানীক সুধিলোঁ । সংকোচেৰে দোকানীয়ে ওলোটাই সুধিলে - কিয় সুধিলে ? উত্তৰ দিলোঁ -বৰ ভাল হৈছে । দোকানীয়ে সন্তোষ পালে । মিচিকিয়াই উত্তৰ দিলে -ফেমিলিয়ে বনাইছে । ফেমিলি?? হয় । মানে মোৰ মাইকী মানুহে । অ' আচ্ছা ।
কৈ থোৱা ভাল যে সন্ধিয়া ঘূগুনি বা আলুৰ চপ হ'ল মোৰ অতি প্ৰিয় । দিল্লীত থকা অৱস্থাত এই দুবিধ বস্তু আমাৰ দৰে সোৱাদৰ নাপাই মই বৰ মনোকষ্টই পাইছিলোঁ । তেনেদৰে আজিলৈকে বাহিৰৰ তিনিখন ডাঙৰ চহৰত থাকি আহিলোঁ যদিও আমাৰ মূলুকৰ সোৱাদৰ গজা আৰু চিঙৰা ক'তো বিছাৰি নাপালোঁ । ইয়াত অফিচত জইন কৰাৰ দিনৰে পৰা মই অফিচৰ ল'ৰাটোৰ হতুৱাই গজা আৰু চিঙৰা আনি তাৰে সতে অফিচত আবেলিৰ চাহকাপ খাই কিমান তৃপ্ত হৈছোঁ কথাৰে বুজাব নোৱাৰিম । গজা আৰু চিঙৰাৰ প্ৰতিটো কামোৰতে উপলব্ধি কৰিছোঁ যে ওভতি আহি মই বৰ ভাল কামেই কৰিলোঁ । আনকি সদায় গজা চিঙৰা আনিবলৈ দিয়া দেখি অফিচৰ পেজবয় ইছলামে সুধিছেই - আপুনি বহুত দিন এইবোৰ খাবলৈ নাই পোৱা নেকি!! হয় বোপাই ! নাই পোৱা । হৰেক ৰকমৰ উত্তৰ ভাৰতীয় খাদ্য খালোঁ যদিও আবেলিৰ এই চাহকাপ আৰু এই দুটাৰ অভাৱ বাৰুকৈয়ে অনুভৱ কৰিছিলোঁ ।
তাৰ মাজতে আজি বাছৰ পৰা নামি এই ঘূগুনি আৰু আলুচপৰ দোকানখন আৱিস্কাৰ কৰি মই কিমান আনন্দ পাইছোঁ আপুনি নুবুজিব ।
কিবা এটা ক'বলৈ গৈছিলোঁ কথা গৈ ক'ৰবাত ওলালগৈ । এইবোৰ কাৰণতেই জীৱনত লিখিব নোৱাৰিম ।
বাৰু । আলুৰ চপ ভাল হোৱা বুলি শুনি দোকানী আনন্দিত হ'ল । ক'লে তেখেতৰ ফেমিলি মানে মাইকী মানুহে বনাইছে । হেঁতাখনেৰে ঘূগুনিৰ থালখন লৰাই লৰাই তাৰপৰা ধোঁৱাৰে সৈতে ঘূগুনি অলপ মোৰ আলুৰ চপৰ ওপৰত দিলে মোৰ প্ৰশংসাৰ বাবে কমপ্লিমেন্টেৰি হিচাবে । তাৰ পিছত তেখেতৰ মুখৰ কথাখিনি অসম্পাদিতভাবে এনেধৰণৰ -মানুবোৰ ভাল নহয় দিয়ক । কোনোবা দিনা অকণমান নিমখ বেছি হ'লে একদম হাল্লা লগাই দিব । কিছুমানে পইচাই নিদিয়ে । কিন্তু ভাল হ'লে এটা শব্দ নকয় ভাল হোৱা বুলি । ভাল হ'লে ভাল বুলি শুনি ভাল লাগে । মইও গৈ ফেমিলিক ক'ব পাৰোঁ যে কাষ্টমাৰে ভাল পাইছে । তাইও ভাল পাব বনাবলৈ । অকল পইচা পালেই নহয় দিয়কচোন ।
অতি তৃপ্তিৰে আলুৰ চপ দুটা ঘূগুনিৰে স'তে বেঞ্চিখনত বহি খাই খাই কথাখিনি শুনিলোঁ । আলু চপৰ দোকানীৰ জিভা হ'লেও কথাখিনি সঁচা । অকণমান বেয়া হ'লেই হাল্লাত ধৰণি কঁপে । কিন্তু ভাল হ'লে প্ৰশংসা কৰিবলৈ কৃপনালী ।
ভাল কামৰ প্ৰশংসা সকলোৱে আশা কৰে। ৰিডাৰচ ডাইজেষ্টত পঢ়িছিলোঁ - খুউব সুন্দৰকৈ প্লেন এখন মাটিত নমোৱাৰ পাছত পাইলটেও আশা কৰে কোনোবা যাত্ৰীয়ে এয়াৰ হোষ্টেচৰ যোগেদি হ'লেও তেওঁক কওঁক - ধন্যবাদ এই সুন্দৰ লেণ্ডিংৰ বাবে । কিন্তু সেই সৌজন্য অতি দূৰ্লভ । এহেজাৰত এক ।

Saturday 1 August 2015

গৰু

মই তেতিয়া কলকাতাত । অৰকূটৰ যোগেৰে এগৰাকী অতি সুন্দৰী যুৱতীৰ লগত চিনাকি হৈ কথা পাতা দুদিন হৈছিলহে মাথোঁ । সুন্দৰীয়ে নিজৰ মৰমলগা কুকুৰটোৰ লগত পাঁচখনমান ফটো অৰকূটত দিলে । অনলাইন ভাষাবিদ সকলে তেতিয়ালৈকে ছেলফাই শব্দটো আৱিস্কাৰ কৰা নাছিল । বাৰু যা হওঁক, সুন্দৰীয়ে মোক ফটোকেইখন কেনেকুৱা হৈছিল সুধিলে । মইও সঁচাটো ক’লোঁ, বৰ ধুনীয়া । তুমিও কুকুৰটোও । সুন্দৰী সন্তোষিত হ’ল আৰু মোক সুধিলে – তোমাৰ ফেভ এনিমেল কি ? আকৌ মই সঁচাটো ক’লোঁ – গৰু। হুৱাট ?? গৰু?? মই বুলো ইয়েচ গৰু, মোৰ প্রিয় জন্তু গৰু । ভবিষ্যতে ফটো দিলে মই গৰুৰ লগত দিম । চাবা । কলকাতাত থকা, ইংৰাজী গান শুনা, ইংৰাজী কিতাপ পঢ়া, বিপিঅ’ত চাকৰি কৰা ডেকাৰ পৰা সুন্দৰীয়ে এনেকুৱা উত্তৰ আশা কৰা নাছিল । সেইদিনাৰে পৰা আজিকোপতি সেই সুন্দৰীৰ ছাঁটোও নেদেখিলোঁ । ফেভ এনিমেল গৰু হোৱা ল’ৰাৰ লগত তেওঁ আৰু কথা আগনবঢ়ালে ।     

আচলতে কথাটো সঁচা আছিল । গৰুতকৈ প্রিয় জন্তু বেলেগ মোৰ নাই । কথাটো এনেকুৱাও নহয় যে শৈশৱত মই পথাৰে পথাৰে গৰু ছৰাই জীৱন নিৰ্বাহ কৰিছিলোঁ । কিন্তু হয়, আমাৰ এগোহালি গৰু আছিল আৰু স্কুলৰ পৰা আহি ভাত খাই মই বহুত সময় গৰুৰ লগত পাৰ কৰিছিলোঁ । বিশেষকৈ গৰু পোৱালিক কঁঠাল পাত খুৱাই, সিহঁতৰ গাটো কিবা খড়িৰ সৰু টুকুৰা এটাৰে খজুৱাই দি সিহঁতে আৰামত চকু মুদি দিয়া দৃশ্য দেখি বৰ সুখ পাইছিলোঁ । কেতিয়াবা গৰু পোৱালীৰ পেটতে মূৰটো দি মই শোৱাৰ দৰে করোঁ, সিহঁতেও আৰাম পায় । মায়ে গাখীৰ খীৰালে মই গঁড়ালৰ ভিতৰত খপজপাই থকা পোৱালীটো ধৰি থাকি বৰ ৰং পাইছিলোঁ । গৰুৰ দৰে শান্ত আৰু মৰমীয়াল জন্তু আৰু ক’ৰবাত আছে বুলি মই মানিবলৈ টান পাওঁ । দেউতাৰো জীৱনত প্রধান কাম আছিল তিনিটাই – স্কুলত গৈ ল’ৰা ছোৱালীক পঢ়ুওৱা, ৰেডিও আৰু কিতাপ আৰু গৰু কেইটাক আৰামত ৰাখা । আমাৰ ঘৰত সাধাৰণতে গৰু বেচা নহৈছিল । গৰু বুঢ়া হৈ মৰিছিল । দেউতা আছিল গৰুবোৰৰ প্রভু । স্কুলৰ পৰা তেখেত আহি দানা নিদিয়ালৈকে বেলেগে দিয়া দানাত গৰুৱে মুখ নিদিছিল । তেখেত ঢুকোৱা পিছত দুদিনলৈ গৰু কেইটাই মুখলৈ ঘাঁহ নিয়া নাছিল । কেৱল চোতালখনলৈ চাই ৰৈছিল ।
গৰুৰ বিষয়ে এই দুশ লাইন লিখিলোঁ যেতিয়া এটা অতি ব্যক্তিগত ঘটনা উল্লেখ নকৰিলে মনটোৱে শান্তি নাপাব ।

মোৰ অতি মৰমৰ গৰু পোৱালী আছিল বগী । হোষ্টেলৰ পৰা গৈ ঘৰত থাকোতেই বগীৰ জন্ম । কাজলীৰ তৃতীয় তথা অন্তিম সন্তান আছিল বগী । আৰু বগী আছিল মোৰ অতি মৰমৰ । বগীয়ে মাকৰ গাখীৰ, কুমলীয়া ঘাঁহৰ উপৰি মোৰ হাতৰ পৰা ৰুটি আৰু লালচাহো খাইছিল । মই ৰ’দত বহি পঢ়ি থাকিলে বগীয়ে আহি কাষতে বহি থাকেহি, মাজে মাজে ভৰীখন চেলেকি থাকে । বৰ আৰাম পাওঁ । পিছৰ বাৰ ঘৰলৈ গৈয়েই প্রথম মই বগীক মাত লগাওঁ, তাৰ পাছতহে ঘৰ প্রৱেশ । মুঠৰ ওপৰত আজিৰ তাৰিখত বগী থকা হ’লে অতি ক’মেও তিনিখনমান বগীৰ লগত মোৰ ছেলফাই দেখিলেহেঁতেন ।
এবাৰ পৰীক্ষাৰ ফৰ্ম ফিলাপ আৰু মেচ দিউচৰ বাবে সময়মতে পইচা আহি পোৱা নাছিল । শেষত অন্তিম তাৰিখ পাৰ হৈ যোৱাৰ উপক্রম হোৱাত এদিন ঘৰ ওলালোগৈ । ঘৰৰ চৌহদত সোমায়েই ইফালে সিফালে বাৰীখনত চাই দেখো বগী নাই । এনেতে দেউতাই পিছফালৰ পৰা মাত লগালে – বগী নাই আহ । বগী নাই ?? ক’লৈ গ’ল । বেচিলোঁ আজি । কি ?? কিয় বেচিলি গৰু ?? কিয় বেচিবি মোক নোকোৱাকে । মই খং আৰু দুখত কঁপি উঠিলোঁ । দেউতাই কৈ গ’ল – কালিৰ পৰা আন্দোলন হৈছেহে । দৰমহা অহা মাহলৈকে আশা নাই । তোৰ ফৰ্ম ফিলাপটো ৰৈ নাথাকে । কি ?? মোৰ ফৰ্ম ফিলাপৰ বাবে বগীক বেচিলি ?? নলওঁ সেই পইচা মই । কাক বেচিলি ?? দুখত মোৰ চকুপানী ওলাওঁ ওলাওঁ ।

একো এটা নোখোৱাকৈয়ে, কাপোৰ নসলোৱাকৈয়ে মই চাইকেলখন লৈ তিনিমাইল দূৰৰ হাচেন মাছবেপাৰীৰ ঘৰ পালোগৈ পইচাখিনি হাতত লৈ  । নাই লাভ নহ’ল। হাচেনে সেইদিনা আগবেলাই ফুলগুৰিৰ বজাৰত বগীক বেচি থৈ আহিছে ।
মোৰ ফৰ্ম ফিলাপৰ বাবে বগীক বেচিব লগা হোৱা কথাটোত মই কিমান মনোকষ্ট পাইছিলোঁ এতিয়া লিখিবলৈ মোৰ আৱেগৰ অভাৱ । বগীক বেচি পোৱা টকা মই নানিলোঁ । বেলেগ উপায়েৰে যোগাৰ কৰিলোঁ ।

ডাকে এনেই কৈ যোৱা নাই – যাৰ নাই গৰু, সি সবাটোকৈ সৰু ।

দেৱাংগ পল্লৱ শইকীয়া
এক আগষ্ট, ২০১৫
নতুন দিল্লীৰ কোঠাত শেষ লেখা


Saturday 25 July 2015

ৰসগোল্লা

মূল কথাটো অকণমান বেলেগ । পিছে ৰসগোল্লাৰ বিষয়ে দুআষাৰ কৈ লোৱা ভাল হ’ব । এতিয়াৰে পৰা ৰচগোলা বুলি লিখিম । তেতিয়াহে আচল ৰূপ আৰু সোৱাদটো চকুৰ আগলৈ আহে ।

ৰচগোলাৰ প্রতি মোহটো সৰুৰে পৰা এতিয়ালৈকে একেই আছে । ঘৰলৈ যিসকল আলহীয়ে ৰচগোলা আনিছিল তেওঁলোকক মই অলপ বেছিকৈ ভাল পাইছিলোঁ । সৰু থাকোঁতে বিয়া খাবলৈ গৈছিলোঁ কেৱল ৰচগোলাৰ আশাত । পাতত দিয়া লুচি-ভাজি আৰু ৰচগোলাৰে যিসকলে বিয়া খাই পাইছে তেখেতসকলে মোৰ কথাৰ সত্যাসত্য উপলব্ধি কৰিব পাৰিব । কাৰোবাৰ ঘৰলৈ ফুৰিবলৈ গ’লেও যিসকলৰ ঘৰত ৰচগোলাৰে চাহ দিছিল, সেইসকল মানুহ দয়ালু বা ভাল মানুহ বুলিয়েই মই ভাবি লৈছিলোঁ । আলহীয়ে বা দেউতাই অনা ৰচগোলা মানুহক দি শেষ হোৱাৰ পাছত ৰচগোলা অনা পলিথিনটোৰ তলত দাঁতেৰে সৰু ফুটা এটা কৰি ৰসখিনি হুপি খাই মই যি স্বৰ্গসুখ পাইছিলোঁ বা এতিয়াও পাওঁ সেইয়া বৰ্ণনা কৰাতো মোৰ বাবে অসাধ্য । নতুন কোনোবা ঠাইলৈ গ’লেও বাটত চাহ খাব লগা হ’লে মই প্রথমেই হোটেলৰ   আলমিৰাত থকা ৰচগোলা কেইটাৰ আকাৰ আৰু ৰঙ চাই লওঁ । ভাল ৰচগোলা পালে হোটেলৰ মালিকজন সৎ মানুহ বুলি পতিয়ন যাওঁ । ৰচগোলা ভেজালৰ দৰে এই সহজ, লাভজনক, অসৎ কামটো কৰা নাই যেতিয়া তেখেত প্রকৃততেই সৎ মানুহ । কোনোবা মানুহে ৰচগোলা বেয়া পাওঁ বুলি ক’লে মোৰ সন্দেহ হয় মানুহজনৰ প্রতি । এনেকুৱা এটা বস্তু বেয়া পোৱা মানুহো আছে !!!

শহুৰ-শাহুৱে হ’বলগা জোঁৱায়েকৰ ঘৰলৈ প্রথম দিনা আহোঁতেও মজবুত আকাৰৰ বিশটা ৰচগোলাৰ টোপোলাটো মোৰ হাততেই তুলি দিছিলহি । সেইদিনাই উমান পাইছিলোঁ তেখেতসকল বৰ মৰমিয়াল, দয়ালু মানুহেই হ’ব । ধাৰণা শুদ্ধ আছিল । কৈ থওঁ যে মোৰ প্রিয় ৰচগোলা হ’ল বৰপেটা আৰু মোৰ জন্মস্থান জাজৰীৰ ৰচগোলা ।  
ৰচগোলাৰ বিষয়ে এই দুআষাৰ কৈ ল’লো ৰচগোলাৰ লগত জড়িত দুটা ঘটনা ক’বলৈ যি দুটা ক’বলৈ নাপালে মই শান্তি নাপাম ।

২০১১ চনৰ এপ্রিল মাহৰ কোনোবা এদিনা দিচপুৰ হস্পিটেলৰ ডাঃ ভবদেৱ গোস্বামীৰ হাতৰ পৰা দেউতাৰ হ’ল এবড’মেনৰ চিটি স্কেনৰ ৰিপৰ্টতো লৈ ওলাই আহিলোঁ । ৰিপৰ্টমতে ক’ল’ন কেন্সাৰে ইতিমধ্যে গৈ লিভাৰ আগুৰি ধৰিছে । গোস্বামীৰদেৱৰ মুখৰ পৰা মই অতি কঠিন সত্যটো শুনি আহিলোঁ- শেষ পৰ্য্যায়, এতিয়া কেৱল পেলিয়েটিভ, আৰোগ্যৰ বাবে নহয়, উপশমৰ বাবেহে হ’ব যি হয় । সেই সময়ত মই কিমান ধৈৰ্য্যৰে আৰু বুকুত কিমান ডাঙৰ শিল এটা বান্ধি  এহাতে ৰিপৰ্টতো লৈ মুখমণ্ডলত একো নাই হোৱা ভাব এটা লৈ বাহিৰত বহি থকা মাই দেউতাৰ মুখামুখি হৈছিলোঁ আপুনি অনুভৱ কৰিব পাৰিছে যদি ধন্যবাদ ।

মাই দেউতাই তেতিয়ালৈকে এই ভয়াবহতাৰ বিষয়ে গম পোৱা নাছিল । দেউতাই বাৰু শেষলৈকে গম নাপালে । মই দুয়োজনকে উদ্দেশ্যি ক’লো- ল’জতে ক’মগৈ ব’ল । হস্পিটেলৰ পৰা ওলাই মই আগে আগে আৰু তেখেত দুয়োজন মোৰ পিছে পিছে আগবাঢ়িল । মই আগবাঢ়িছিলোঁ কঁপি কঁপি ।
গনেশগুৰিৰ চুকটোতে থকা লখিমী হোটেলৰ সমুখতে ৰৈ দেউতালৈ চাই ক’লো – আহ চাহ একাপ খাই লওঁ । দেউতাই সন্মতি দিলে ।

২০০০ চন মানতে দেউতাৰ ডায়েবেটিচ মেলিটাচ ধৰা পৰিছিল । তেতিয়াৰে পৰাই দেউতাৰ বাবে মিঠাই নিষিদ্ধ । কেতিয়াবা অতি আকুলতাৰে মাইক কয়- দিয়াহে অকণমান , নমৰোঁ । আৰু মায়েও কেতিয়াবা নখেৰে এচিকূট দিয়ে । সেইয়াই দেউতাৰ মিঠাইৰ বিলাস ।

লখিমী হোটেলত তিনিওজন বহিলোঁ । মই চিন্তা কৰিছিলোঁ – মোৰ সমুখত যে এই অতি সহজ-সৰল দেউতা নামৰ মানুহটো বহি আছে দেহৰ তিনি ঠাইত শেষ পৰ্য্যায়ৰ কেন্সাৰ লৈ, তেখেতে নাজানে তেওঁ কোন পথৰ যাত্রী । যি হয় হ’ব, মানুহটোক মনে বিছৰা ধৰণেৰে থাকিবলৈ দিওঁ যিমান দিন থাকে । কিমান বছৰ যে মানুহটোৱে এটা মিঠাইৰ বাবে হাবিয়াস কৰি আছে !!

কি ক’লে অ’ ৰিপৰ্টত—মায়ে সুধি আছিল । উত্তৰ নিদি মই হোটেলৰ আলমিৰাৰ ওচৰলৈ গৈ তিনিটা ডাঙৰ ৰচগোলাৰ অৰ্ডাৰ দিলোঁ । ৰচগোলাৰ প্লেট এখন দেউতালৈ আগবঢ়াই দিলোঁ । মায়ে আচৰিত হৈ কি কৰ কি কৰ বুলি সোধোঁতেই মই চকুৰে মাইক ইংগিত দিলোঁ –খাবলৈ দে । মায়ে সেই ইংগিততেই গোটেই ঘটনাৰ উমান পালে ।
প্রথমে আচৰিত হৈ পাছত মিচিকিয়া হাঁহি এটা মাৰি ৰচগোলাৰ প্লেটখন নিজৰ ফাললৈ টানি নি দেউতাই এটাই শব্দ উচ্চাৰণ কৰিলে – “আঃ”।

তাৰ পাছত দেউতাই কিমান তৃপ্তিৰে ৰচগোলাটো চামুচেৰে চিঙি চিঙি খাইছিল সেই দৃশ্য মই কেনেকৈ বৰ্ণনা কৰোঁ ?? সেই দৃশ্য চাই চাই মই ভিতৰি অতিপাত সুখ বা অতিপাত দুখত স্তব্ধ হৈ আছিলোঁ – কিমান সুখ পাইছে এই মানুহটোৱে, কিমান বছৰৰ মূৰত নিজাববীয়াকৈ এটা ৰচগোলা খাবলৈ পাইছে !! মৃত্যুৰ আগে আগে কি এনেকুৱা সুখেই আহে মানুহৰ জীৱনলে’ ?? মানুহটোৱেটো একোৱেই নাজানে কি     ৰিপৰ্টত কি লিখা আছে !! এই মুহুৰ্তত এটা কথাই জানে সৰু পুতেকে মৰমতে তেওঁক ৰচগোলা এটা দিছে আৰু তেখেতৰ চকুৱে মুখে সেই সুখৰ ৰং বিয়পি পৰিছে ।
পিছদিনা দেউতাৰ চুগাৰ বাঢ়িছিল । মই সামান্যতমো দোষী অনুভব কৰা নাছিলোঁ । ৰচগোলা খোৱা সেই দহমিনিটৰ সুখানুভূতিয়ে মানুহটোক যিমান উপকাৰ কৰিলে তাৰ তুলনাত এই বাঢ়ি থকা চুগাৰে কৰা অপকাৰ তেনেই নগন্য । উপকাৰ অপকাৰৰ অনুপাত মোৰবাবে ন সিমানেই ।

ৰচগোলাৰ দ্বিতীয় ঘটনাটো ৰাষ্টাত কাম কৰা মানুহ এজনীৰ । এস !! থাকক আজিলৈ ।

দেৱাংগ পল্লৱ শইকীয়া
২৫ জুলাই ২০১৫
নতুন দিল্লী ।


Wednesday 22 July 2015

সময় (২)


ঘৰলৈ যাওঁতে এদিন সন্ধিয়া বাল্য বন্ধুক লগ পাইছিলোঁ । বহুত বছৰৰ মূৰত । সি বহুত সলনি হৈছে । মইও । সময়ৰ তাগিদাত । 
" আহ ক'ৰবাত অকণমান বহোঁ ।"
" কিবা এটা খুৱাবি নে ??"
যিমানেই যি নহওঁক কিয় বন্ধুক এই ডিমাণ্ডটো দিয়াৰ এক আমেজ আছে । যিমানেই পেট ভৰি নাথাকক কিয় । 
তই স্কুলীয়া কথাবোৰ পাহৰা নাই মোৰ বিশ্বাস । অলপ নষ্টালজিয়া ফালো আহ ।
"এটকাৰ মিছল বুট (কেঁচা চানাৰ লোকেল নাম) লৈ আহ । লে'জাৰত খোৱা ।"
"এতিয়া পাঁচ টকাৰ লব লাগিব ভাই । এটকাত নিদিব নেকি ।"
হাতত কেঁচা চানাৰ টোপোলা লৈ দুয়োটা বহিলোগৈ ৰাষ্টাৰ কাষত । পথাৰৰ সমুখত । টোপোলাটোৰ পৰা এটা এটাকৈ বুট চোবাই আছোঁ । কাৰো মুখত মাত নাই । আচলতে বুকুত হয়তো ইমান বেছি
কথা থুপ খাই আছিল যে ক'ৰপৰা আৰম্ভ কৰোঁ ।
"তইটো কেতিয়াবা লে'জাৰত খাবলে' টকা এটা বা আঠ অনা এটা আনিছিলিয়েই । মোৰ তাকো নাছিল ।" - সি নিৰৱতা ভাগিলে ।
"কেতিয়াবাহে । ন'হলেতো মইও....!"
"তই মোক সদায় দিছিলি । সেই কাৰণে আজি একেলগে পাঁচ টকাৰ বুট তোক খুৱাই ধাৰ মাৰিছোঁ বুলি ধৰি ল ।"
"হয় অ' । এতিয়া কেতিয়াবা মনত পৰে । কেতিয়াবা অফিচত কাম কৰি থাকোতে, কেতিয়াবা শোৱাৰ সময়ত ।"
"মোৰ চুৱেটাৰ নাছিল যে । দুটা চোলা টেঁটুলেকে বুটাম মাৰি ...কি উম আছিল ভাই !! এইটো চা **** ইমান
দামৰ চুৱেটাৰ । সেই উমটো নাই । তই সাহিত্যিক টাইপৰ জীৱ । কি কৈছোঁ বুজিছ চাগে' ।"
"মইও বহুত দিনলৈকে দাদাৰ চুৱেটাৰ হে ..."
"তেতিয়া এদিনো তোক খুৱাব নোৱাৰি মাজে মাজে বৰ খং উঠিছিল । সদায় তইয়েই দিয় । এতিয়াৰ পৰা
লগ পালে বুট মইয়েই খুৱাম দে । ধাৰ মাৰিম । "
বুট শেষ হৈছিল ।
"ব'ল উঠোঁ ।"
আধা ঘণ্টাত এবাৰলেও নোলাল আমাৰ বৰ্তমান কিমান দৰমহা, সম্পত্তি...একোৱেই নোলাল ।
সময় যিমানেই সলনি নহওঁক-শিপাডাল সি পাহৰা নাই । হয়তু মইও ।

ইশ্বৰে মংগল…

প্ৰেমপত্ৰৰ টুকুৰা বুলি সন্দেহ কৰি কাগজৰ টুকুৰাটো বন্ধুৰ পৰা কাঢ়ি লৈ মই দৌৰিছিলোঁ কৰিড'ৰেৰে । ক্লাচ টুৱেলভ্ । লে'জাৰ শেষ হোৱাৰ বে'ল বাজিছিলহে । পিছফালে চাই চাই দৌৰি আহি খুন্দা মাৰিলোহি আটাইতকৈ ভয় কৰা ইংৰাজী ছাৰৰ গাত । ছাৰৰ হাতৰ পৰা ৰেজিষ্টাৰ, দাষ্টাৰ, চক, চব সিঁচৰতি হৈ মাটিত পৰিল । মই হাৰ্টফেইল কৰাৰ আগতেই ছাৰে অতি প্ৰত্যাশিতভাবে মোক এটা মনত ৰখি যোৱা কাণতলিয়া চৰ শোধাই মোক হাৰ্টফেইলৰ পৰা বচালে । (এই বাক্যটো এতিয়া লিখোতে মই কাণখনত হাত দি লৈছোঁ ।) কঁপি কঁপি মই বস্তু কেইপদ মাটিৰ পৰা বুটলি ছাৰৰ হাতত দিছিলোঁ । মোতকৈ বেছি কঁপিছিল ছাৰ । মোৰ চকু তিতিছিল । ক্লাচৰ পৰা সকলোৱে জুমিছিল, দেখিছিল ।

তাৰ সাত মাহৰ পাছত ফাইনেল পৰীক্ষাত যেতিয়া ইংৰাজীত গোটেই চেণ্টাৰৰ ভিতৰত সৰ্বাধিক নম্বৰ লাভ কৰিলোঁ, ফলাফলৰ দিনা ছাৰে মোক একাষৰিয়াকৈ মাতি নি কান্ধত হাত থৈ ক'লে "সিদিনা চৰটো…" তেখেতৰ মাতটো সিদিনাতকৈ বেছি কঁপিছিল । কিবা ক'বলৈ খুজিছিল, নোৱাৰিলে । মই ভৰিৰ ফালে দোঁ খাইছিলোঁ, তেখেতে নিদিলে । কঁপা কঁপা মাথোঁ দুটা শব্দ সেই কাণতলিয়া খোৱা কাণখনেৰেই সোমাল "ইশ্বৰে মংগল…"।

নাম


বাবু নামৰ ল'ৰাটো আহিছিল মোক লগ পাবলৈ । চোতালতে বহি দুয়োটাই কথা পাতি আছিলোঁ । এনেতে মায়ে ভিতৰৰ পৰা চিঁয়ৰিলে - বাবু …তোক চোতালতে গৈ ঢকা দিবগে' লাগেনে ? মাইৰ ভলিউমত বেচেৰা বাবু এ মোলৈ সেমেনা-সেমেনিকৈ চালে । মই বুজাই দিলোঁ তেওঁক যে মায়ে তেওঁক ঢকা দিম বুলি কোৱা নাই । সিখন চোতালত কুকুৰটোক জোকাই থকা আমাৰ ঘৰতে থাকি পঢ়া-শুনা কৰা বাবু নামৰ ল'ৰাটোকহে কৈছে ।
এই বাবু, পাপু, ধন, দেহা, মইনা আদি নামৰ কিমান ল'ৰা আছে চাৰিওফালে মন কৰকচোন !! অসমীয়াত এইকেইটাই আটাইতকৈ মৰমৰ নাম কিজানি । এই লেখাটো অন্ততঃ এজন বাবু, পাপু বা ধনে পঢ়িব বুলি মোৰ বিশ্বাস । ছোৱালী হলে আইমনী, আইজনী, মাজনী, মাইনা-এই চাৰিটা কিজানি শীৰ্ষত । আমাৰ পৰিয়ালতে (পিতৃ-মাতৃ দুয়ো ফালৰ মিলি) আইমনী-৫, আইজনী-৬ আৰু মাজনী-৪। কোনোবা আইমনী, আইজনী, বা মাজনীয়ে এইখিনি পঢ়ি হাঁহিও আছে ছাগে' ।
কিছুমানৰ ঘৰত মতা নামটো চুটি আৰু আচল নামটো মানে স্কুলৰ নাম দীঘল । কিছুমানৰ মানে পাঁচ শতাংশ মানৰ ওলোটা । বীমাৰ কামত ল'ৰা এজন আহিছিল মোৰ ওচৰলৈ । গুৱাহাটীত থাকোতে । প্রত্যুষ । কথা বতৰা পতাৰ পাছত তেওঁৰ বেগটোত দেখা পালোঁ তেওঁৰ কোম্পানীৰ নামৰ লগত লিখা আছে - পাপু *** । মই বোলো পাপু কোন? ক'লে- মোৰেই আচল নাম পাপু --ঘৰত মতা নামহে প্রত্যুষ ।
কিছুমানৰ আকৌ দুয়োটা নামেই ইটোতকৈ সিটো চৰা-কোনটো আচল নাম কোনটো ঘৰত মতা নাম ধৰিবলে' সাহ নাই । সখা প্রাঞ্জলৰ ঘৰত মতা নামটো হ'ল বিপুল । দুয়োটা নামেই আচল নাম নহয়নে !!
আমাৰ বংশৰ ঠাল এটা আছে বিহালীত । এবাৰ তালৈ ফুৰিবলৈ গৈছিলোঁ । গাঁৱৰে এঘৰলৈ অতি সাদৰেৰে ভাত খাবলৈ মাতিলে । অতি আদৰ-সাদৰ, মৰমেৰে কথা পতাৰ পিছত পেহা, মানে গৃহস্থই ক'লে-ভাত খাবানে অকণমান ৰ'বা… বান্দৰ আহি পোৱালে'?? মই আচৰিত হ'লো- বান্দৰৰ লগত ভাত খাব লাগিব ?? মৰমৰ পোহনীয়া ছাগে' ।পিছে পেহীয়ে মোৰ ভুল ভাঙিলে । - বান্দৰ মানে আমাৰ সৰুটো, তুমি দেখাই নাই এতিয়ালৈকে । এখেতে মানে সি সৰু থাকোতে বৰ জঁপিয়াই ফুৰিছিল যে সেই কাৰণে বান্দৰ বুলি মাতিছিল । এতিয়াও ঘৰত মাতে । মই কওঁ-ল'ৰা
ডাঙৰ হ'ল এতিয়া আৰু সেই নামেৰে নামাতিব । যথা সময়ত বান্দৰ আহিল । সুন্দৰ-সুঠাম এটা ডেকা । অতি অমায়িক, মৰমলগা ল'ৰা । মই দেউতাকক অহাৰ সময়ত অনুৰুধ কৰি আহিলোঁ- বান্দৰ বুলি নামাতিব পুতেকক । ঘৰত হ'লেও ।
আমাৰ ঘৰৰ প্রাক্তন হেড্ হালোৱা জয়ধন দাদা এদিন ওলালহি । প্রথমা পত্নীৰ বিয়োগত দ্বিতীয় বিবাহ কৰিবলৈ আগবাঢ়িছে । ভাবী পত্নীৰ ফটো মাইক দেখুৱালে । ছোৱালীৰ ঘৰৰ খা-খৱৰ লৈ মায়ে সুধিলে-দেউতাকৰ নাম কি?? উত্তৰ আহিল-কোকলেং । কোকলেং ??? মই কাষতে আছিলোঁ-কোনোমতে হাঁহি ৰখালোঁ । মায়ে আকৌ সুধিলে-আচল নাম কি ?? উত্তৰ আহিল-ভেকুলী । সঁচা কথা ।
মোৰ নামটো লৈ কিমান পয়মাল হৈছে এতিয়ালৈকে বহুবাৰ কৈছোঁ । দেৱাংগ পল্লৱ শইকীয়া মেট্ৰিকৰ পৰা এতিয়ালৈকে বিভিন্ন প্রমাণপত্রত হৈছে বেবাংগ, দেবেন্দ্র, আদি । সেইবোৰ শুদ্ধ কৰাওঁতে মোৰ জীৱনৰ এটা অংশ পাৰ হৈছিল । বাবা দাস , ৰাজু বৰা হঁতৰ এই সমস্যা কোনোদিন হোৱা নাই, নহবও ।মোৰ লাইচেঞ্চ খনত Pallav Saikia ৰ মাজত স্পেচ নাই, হৈ আছে Pallavsaikia ।
গতিকে ভডাফোন বা বেংকৰ পৰা ফোন কৰিলে মিঠা মাতেৰে কয়- হেল্ল' ইচ দিচ মিঃ পল্লভাচিকা ??
মই কওঁ-হয় । পল্লভাচিকা । ফোনটো থৈ মোৰ নামটোৰ কাৰণে নিজেই এক মিনিট মৌন প্রাৰ্থনা কৰোঁ ।
(উল্লেখ কৰা নামবোৰে কাৰোবাৰ মনত দুখ দিলে ক্ষমা

ভাল মানুহ


বাছত উঠাৰ চখ মোৰ সৰুৰে পৰাই । এতিয়া গুৱাহাটীৰ পৰা ঘৰলৈ যাওঁতে উঠাৰ বাহিৰে বেলেগকৈ বাছত উঠাৰ সুবিধা নোপোৱা হ'লো । সেয়েহে শহুৰৰ ঘৰলৈ গ'লে গাড়ী এৰি বাছত যাবলৈ পালেই ভাল পাওঁ । চখ দুটা-খিড়িকীৰ কাষত বহি গছ, মানুহ, গৰু, ছাগলী, ঘৰ, এইবোৰ চাই যোৱা আৰু বাছখন বাটত ৰখালে চিংৰা-ৰসগোল্লাৰে চাহ একাপ খোৱা, পেট যিমানেই ফুল হৈ নাথাকক কিয় ।
সিদিনাও উইথ পৰিবাৰ বাছেৰে শহুৰৰ ঘৰলৈ ৰাওনা হ'লো । বাছখন তেজপুৰত কিছুসময় ৰখোৱাত আমি ভাল চাহ- চিংৰা-ৰসগোল্লাৰ সন্ধান কৰিবলৈ ধৰিলোঁ আশে পাশে আৰু এখন হোটেলত দুয়োবিধক একেলগে সমিলমিলে আলমাৰিত দেখি সোমাই গ'লো । অসমৰ গৰম চিংৰাৰ লগত ৰসগোল্লাৰ কম্বটো কেনেকুৱা খোৱাজনেহ জানে । চিংৰা-ৰসগোল্লাৰ লগত কিছু অতি সুখৰ মূহুৰ্ত পাৰ কৰি গুৱামুৰি মুখত লৈ বাহিৰলৈ ওলাই আহি দেখিলো…কি দেখিলোঁ??? বাছ নাই । নাই মানে ছাঁটোও নাই । বাছ গ'ল । চিংৰা-ৰসগোল্লাৰ লগত আমাক এৰি আমাৰ বেগ পত্ৰ লৈ বাছ গ'লগৈ । আমি উমঘামেই নাপালোঁ !!!
ফাকুৱাৰ দিন । ৰাতিৰ সময় । মানুহ সেৰেঙা । কি কৰোঁ? বেগ কেইটা পাম বাৰু পিছে টেক্সী এখন পাওঁ ক'ত এই ৰাতি!!! এনেতে কাষতে ৰৈ থকা পুলিচ দুজনক বাছখনৰ বিষয়ে সুধিলোঁ ।আশা নাছিল । কিন্তু তাৰে এজনে অতি আগ্ৰহেৰে আমাক অভয় দিলে । তেওঁ সেই বাছখনৰ প্ৰাক্তন ড্ৰাইভাৰৰ ফোন নম্বৰ উলিয়াই তেওঁলৈ ফোন কৰি তেওঁৰ পৰা বৰ্তমানৰ ড্ৰাইভাৰৰ নম্বৰ লৈ তেওঁলৈ ফোন কৰি বাছখন পৰৱৰ্তী ষ্টপত ৰখাবলৈ নিৰ্দেশ দিলে । অকল সিমানেই নহয় আমাক পৰৱৰ্তী ষ্টপ মিছন চাৰিআলিলৈ যোৱাৰ ব্যৱস্থা কৰি দিলে । তেখেতে আমাক দঢ়াই দঢ়াই ক'লে কোনো চিন্তা নকৰিবলৈ আৰু বাটত কিবা প্ৰয়োজন হ'লেই তেখেতক জনাব পৰাকে তেখেতৰ ফোন নম্বৰটোও দিলে । তেখেতৰ কৃপাতে আমি বাছখন ঠিকে ঠাকে পালোগৈ ।
পুলিচৰ বদনাম মই ইয়াতে গাইছোঁ আগতে । তেতিয়াও কৈছিলোঁ সকলো একে নহয় । আজি সেই কথাটোকে প্ৰমান কৰিবলৈ আৰু ভাল মানুহৰ অভাৱ যে এতিয়াও হোৱা নাই সেইটোকে প্ৰতিপন্ন কৰিবলৈ, সৰু ঘটনা হলেও তেজপুৰৰ দিলীপ বৰা নামৰ পুলিচজনৰ কথাখিনি এনেদৰে জনোৱাতো কৰ্তব্য বুলিয়েই ভাবিলোঁ । হতাশ ন'হব-ভাল মানুহ আছে ।

চন্দ্ৰবিন্দু

নতুনকৈ চিনাকি হোৱা কোনোবাই যেতিয়া সোধে ঘৰত কোন কোন আছে, আগৰ দৰেই কওঁ: মাই, দেউতা…
পিছমূহুৰ্ততে ভুলটো শুধৰাওঁ-নাই, দেউতা নাই । ঢুকাল ।
সিদিনা কিবা এখন ফৰ্ম ফিল আপ্ কৰোঁতেও একেটাই ভুল । 
পিতা:-শ্ৰী…
পিছমূহুৰ্ততে শ্ৰী টো কাটিলোঁ…মানুহটোতো নাই!!! চন্দ্ৰবিন্দু ।
তিনি বছৰ হৈ গ'ল তথাপি প্ৰায়েই এনেকুৱা লাগে-মানুহটো একেবাৰে নোহোৱা হৈ যোৱা নাই । ক'ৰবাত যেন আছে এতিয়াও !!
বাপেকবোৰ কি একো একোখন আকাশ যাৰ শেষ নাই ! এক সত্বা!!
এই বাপেকবোৰ যেন নমৰিবই কোনোদিন !!!

ৰং নাম্বাৰ


যোৱা বছৰৰ জানুৱাৰী । ক'ৰবালে ফোন কৰোতে লাগিলগৈ গোলাঘাট জিলাৰ মানুহ এজনৰ তাত । পেছাত খেতিয়ক । বেয়া নাপাব ৰং নাম্বাৰ লাগিল বুলি কৈ ফোনটো কাটিবলৈ ওলালোঁ । ৰ'বচোন "ৰংনম্ব " হ'লেও কথা দুআষাৰ পাতোঁ, ক'ৰ পৰা কৈছে, কি কথা- তেওঁ ক'লে । তেখেতৰ সহজ সৰল অথচ ৰসেৰে ভৰা কথাত ইমানেই কিবা এটা আছিল যে কোনোপধ্যেই ফোনটো থওঁ থওঁ বুলিও থব নোৱাৰা হ'লো । দিল্লীৰ কথা, খেতিৰ কথা, অখিল গগৈৰ কথা...বিশ মিনিট । অচিনাকি মানুহ, অচিনাকি মাত- অথচ তেখেতৰ কথা শুনকচোন - " ভালে কুশলে থাকিব-ঘৰৰ পৰা দূৰত আছে...আমাৰ আশীৰ্বাদ থাকিল...ভালে থাকক সদায় " । এইয়া ৰং নাম্বাৰৰ অচিনাকি মানুহৰ কথা !!
এনেকুৱা সহজ সৰল, অচিনাকি আপোন মানুহ বহুত লাগে । বহুত । সিদিনা ফোনটো গোলমাল হৈ কণ্টেক্টবোৰ নোহোৱা হওঁতে মই দুখ পাইছিলোঁ । তাতে এই নম্বৰটোও আছিল । মাজে মাজে খৱৰ লৈছিলোঁ । এতিয়া তেখেতৰ ফোন নহালৈকে অপেক্ষা কৰাৰ বাহিৰে মোৰ উপায় নাই !
যোৱা শুকুৰবাৰ । ৰাতিলৈ অফিচ নাই বাবে আবেলি দেৰিলৈক বিচনাত এনেয়ে পৰি আছোঁ । এনেতে অচিনাকি নম্বৰৰ পৰা ফোন আহিল । মই হেল্ল' বুলি কোৱাৰ আগতেই সিফালৰ পৰা অহা শব্দই কাণেৰে গৈ বুকু পালেগৈ । "বোপাইটো" ।
বোপাইটো !!! মায়ে এতিয়াও কেতিয়াবা বোপাইটো বুলি কয় । দহ ছেকেণ্ডমান গ'ল কিন্তু মই সিফালৰ মহিলাই বিচৰা "বোপাইটো"যে নহয় সেইটো কব নোৱাৰা হ'লো । কোন সতেনো কওঁ !!! "বোপাইটো" ৰ সুৰ আৰু আকুলতা কেনেকুৱা আছিল মই সঠিক বুজাব নোৱাৰিম, ভাবি লওঁক স্কুলৰ পৰা গৰমত ঘামি অহা ল'ৰাটোক মাকে বিচনিৰে বিচি ভাত খুৱাইছে আৰু কৈছে এই শব্দটো বা জ্বৰ হৈ বিচনাত পৰি থকা সৰু পুতেকক মাকে বিচনাতে নি নেমুভাত দুটামান খুৱাইছে আৰু আনটো হাতেৰে মূৰটো পিটিকি পিটিকি কৈছে - বোপাইটো !! সুৰ আৰু টান সিমানেই । কেনেকে কওঁ ৰং নাম্বাৰ বুলি ?! দহ ছেকেণ্ডমান গ'ল, আকৌ ক'লে -বোপাইটো হয়নে?? - নহয় কওঁকচোন। কোনোমতে ক'লো । - অ' বেয়া নাপাবা । ল'ৰাৰ সিটো ফোন অফ । আৰু এটা নম্বৰ লিখি দি গৈছিল,টিপোতে ভুল হ'ল "হপায়" ।
মই আকৌ ক'লো - কওকচোন বাৰু মইও বোপাইটোৱেই । মহিলাই হাঁহিলে-…নাই । ডাঙৰ ল'ৰাটো আহিছিল । বাপেকৰ লগত কিবা কথাত ঠেঁহ লাগি ভাত নোখোৱাকৈয়ে গ'লগে । বাৰু থৈছোঁ দিয়া । এখেতে অচিনাকি মানুহক এনেকে কোৱা শুনা পালে মোৰ ফালে হ'ল আৰু ।
তেখেতে ফোন কাটি দিলে ।
তেনেই সাধাৰণ কথা । কিন্তু অসাধাৰণ হ'ল মোৰ কাণেৰে সোমোৱা সেই "বোপাইটো" যাৰকাৰনে অতি অদৰকাৰি যেন হ'লেও এইকেইটা কথা লিখিলোঁ ।
সেই "বোপাইটো" ত এনেকুৱা কিবা এটা আছিল যে অতি কাঠচিতীয়া মানুহকো গলাব !!
মাকবোৰৰ এই "বোপাইটো" মগজু ঠাণ্ডা কৰাৰ মহৌষধ । মাকবোৰে জানিব ।

সৰু সৰু কথাবোৰ.(২)

উপাৰ্জন কৰিব পৰা হোৱাৰ পাছত এবাৰ গুৱাহাটীৰ পৰা ঘৰলৈ যাওঁতে দেউতালৈ কিতাপ এখন কিনি নি তেখেতৰ হাতত তুলি দিছিলোগৈ - ল , মোৰ নিজৰ পইচাৰে কিনি আনিছোঁ - মহাৰথী ।
দেউতা ঢুকোৱাৰ পাছত এদিন এখন নোটবুক পাইছিলোঁ দেউতাৰ বস্তুবোৰ চিজিল লগাওঁতে । নোটবুকখন আছিল দেউতাৰ ডায়েৰীৰ দৰে । তাৰে এটা পৃষ্ঠাত লিখা আছিল :
"সৰু ল'ৰাই আজি মোলৈ কিতাপ এখন কিনি আনিছে নিজৰ পইচাৰে । মোৰ বিশ্বাস আছিল, পইচা ঘটিব পৰা হ'লে সি মোক কিতাপ দিব । সেয়ে মনটো ভাল লাগিছে ।"
এজন অতি অখ্যাত সাধাৰণ বাপেকৰ এই তিনিটা বাক্যই এই অখ্যাত পুতেকক জীৱনৰ বাবে চহকী কৰি থৈ গৈছে ।
--------------------
সিদিনা ফেচবুকত দিয়া এটা আপডেট দেখি কালি দুপৰীয়া ল'ৰা এজনে ফোন কৰিছিল (একেবাৰেই সৰু আৰু কথাত অকণমান আপোনত্বৰ বাবে এতিয়াৰে পৰা " সি" বুলি লিখিম) । নাম, ঠিকনা ন'কলে । জোৰ নকৰিলোঁ । উচ্চতৰ মাধ্যমিক দ্বিতীয় বৰ্ষৰ। সাতাইশ মিনিট কথা পাতি তাৰ মনটো বুজিলোঁ । আচলতে তাক কিবা উপদেশ দিব পৰাকে মোৰ অৰ্হতা বা অভিজ্ঞতা কোনোটোৱেই নাছিল । তথাপি সি অকল ফেচবুকত আপডেট দেখি "আমাৰ অসম" ৰ লেখাৰ পৰা মোৰ নম্বৰ ওলিয়াই আগ্ৰহেৰে মোলৈ ফোন কৰাৰ বাবে টোপনি আধাতে এৰি তাৰ কথা আগ্ৰহেৰে শুনিলোঁ, মোৰখিনি ক'লো । সি কিমান সন্তুষ্ট হ'ল মই গম নাপালোঁ তথাপি সি "আকৌ কৰিম" বুলি আগ্ৰহেৰে কোৱাত অনুমান কৰিছোঁ সি মোৰ কথাখিনি দলিয়াই পেলোৱা নাই ।
ফোনৰ প্ৰথম দহ মিনিটতে আকৌ এবাৰ সেই অপ্ৰিয় সত্য- একাংশ ল'ৰা-ছোৱালী হতাশগ্ৰষ্ট হোৱাৰ মূলতে হ'ল কেৱল ষ্টেটাচৰ বাবে সন্তানৰ ইচ্ছা, আকাংক্ষাক ভৰিৰে মোহাৰি মাক দেউতাকৰ সন্তানক লৈ অতি উচ্চাকাংক্ষা আৰু সন্তানৰ বুকুত আঘাট হানি বাৰে বাৰে বেলেগৰ লগত তুলনা । এই ফোন কৰা ল'ৰাটোক মাক বাপেকে তাক মেডিকেল কোচ্চিং দিয়াৰ মূলতে হ'ল তাৰ বৰদেউতাকৰ ল'ৰা-ছোৱালী হালেই ডাক্তৰ !! এতিয়া মাকে তাক কয়: তোমাৰ নামৰ আগত ডাক্তৰ লিখাতো ডাঙৰ নহয় । ডাঙৰ পাপাৰাৰ নাকটো । তোমাৰ ছিকিউৰড ফিউচাৰ ।
"দাদা, মোৰ মন আছিল বিশ্ব ভাৰতীলৈ যোৱা । আৰু এইটো মই এবাৰ পাপাক কওঁতে যি পৰিস্থিতি হ'ল সেইয়া যদি আপোনাক কওঁ আপুনিও মোক কব যে তুমি ডাক্তৰেই হোৱা । পাপাহতঁৰ যুক্তিবোৰ ষ্ট্ৰং …।"
বিশ্ব ভাৰতীত কি ফিউচাৰ ছিকিউৰড নহয়??
মই তাক ক'লো পাপাৰ নম্বৰটো দিয়া । নাম নোকোৱাকৈয়ে কথা পাতিম । নিদিলে ।
সি আকৌ ফোন কৰিব । তাৰ অনুমতি লৈ সৱিশেষ লিখিম । লেখা বা গল্প ।
এনেকৈয়ে কিছুমান কম বয়সীয়া ল'ৰা ছোৱালী হতাশাৰ কৰাল গ্ৰাসত পৰিছে দিনে দিনে । বাতৰিৰ শিৰোণামা হৈছে । কিছুমান মাক দেউতাকে ষ্টেটাচৰ এটা ফটা ছাতি লৈ ৰৈ আছে - পুতেক জীয়েকে নিজৰ ইচ্ছা আকাংক্ষাক সৎকাৰ কৰি তেওঁলোকৰ "নাক" বচাওকহি । কিবা প্ৰকাৰে হলেও । বেলেগৰ ল'ৰা ছোৱালী হৈছে- আমাৰ কিয় ন'হব ??
মাক-দেউতাকে সন্তানৰ বেয়া হোৱাতো নিবিছাৰে । সকলোৱে সন্তানৰ মংগল কামনাই কৰে । কিন্তু সিহঁতক এবাৰ সুধি চোৱাতো ?? সিহঁতৰ ভিতৰত কি লুকাই আছে?? মাক দেউতাকক গৰ্বিত কৰাৰ কিমান ৰাষ্টা আছে !!
শিক্ষকতা, নাটক, সংগীত, চিত্ৰ -আৰু কিমান কি !! যিবোৰ জন্মতে ল'ৰা ছোৱালীৰ তেজত শিপাই আহিছে আৰু মনে মনে ভাবি আছে-…মই এদিন হমগৈ ।
কোনে বুজাব কোনে শুনিব !!

ডাক্তৰ


মনত আছে । আমাৰ ওচৰে পাজৰে থকা তিনিখনমান গাঁও মিলি ডাক্তৰ আছিল এজনেই । ৰাজদূত লৈ আহে । লগতে মূগা ৰংৰ চাম্ৰাৰ বেগ এটা । গৃহস্থক গৰম পানী আনিবলৈ দি সেই পানীত ফিৰিছ ফিৰিছকে ছিৰিঞ্জ ষ্টেৰিলাইজ কৰে । নিডলটো পানীৰ বাতিটোত থওঁতে সামান্য কিটিংকে শব্দ এটা হয় । ফিৰিছ ফিৰিছ শব্দৰ লগত গৰম পানীৰ বাতিত ঢৌ উঠা ফেনখিনি চাবলৈ আৰু এই কিটিংকে উঠা শব্দটো শুনিবলৈ মোৰ ভাল লাগে । তাৰ পিছত তেখেতে বেজী দিয়ে । বেজী দিয়াৰ পাছত চোলাৰ হাতদুখন কোচাই ষ্টিলৰ ফিটাৰ ঘড়ীটো সামান্য ঝুনঝুননি উঠাকে পিছলৈ নি লৈ চাবোনেৰে হাত ধোৱে । লাক্স । লাক্সৰ গোন্ধে মলমলাই থকা হাতদুখন মচি বহী এখনৰ পিছফালৰ পাতত দৰৱ লিখে । সুন্দৰ আখৰ । সেইখন লিখি উঠি চাহ খায় ঘিলাপিঠা, লুচি আদিৰে । পিঠা হ'লেও এটা এৰিব, লুচি হ'লেও এখন । কেচ থাকিলে যায়গৈ, ন'হলে দে'তাৰ লগত কথা পাতে ।
মই ছিক্সত নেকি ! পৰিয়ালৰে তেতিয়াৰ দিনত আৰ্থিকভাৱে দূৰ্বল মানুহ এঘৰলৈ দে'তাই ডাক্তৰক মাতি আনিলে । ৰাতি এঘাৰটা মানত । তেখেত আহিল । ৰুগী চালে । বেজী দিলে তিনিটামান । তাৰ পিছত ওপৰত বৰ্ণনা কৰাখিনি কৰিলে । মাথোঁ ইয়াত চাহৰ সলনি কেঁঞা তামোল ।
গৃহস্থৰ হাতত পইচা নাছিল । তেওঁ অতি দোষী দোষী ভাৱেৰে "বেয়া চেয়া নাপাব" জাতীয় কিবা এটা কৈ টকা দহটা তামোলৰ বঁটাটোত থলে । দে'তাই ক'লে- ৰ'ব মই চাওঁ । ডাক্তৰে হাত এখনেৰে নালাগে বুলি ইংগিত দি সেই একেখন হাতেৰেই নিজৰ জেপ খুচৰি পঞ্চাশ টকাৰ নোট দুখন ওলিয়ালে আৰু বঁটাত থকা দহ টকাৰ লগত মিলাই এশ দহ টকা কৰি একেটা বঁটাতে ওলোটাই গৃহস্থলৈ আগুৱাই দিলে - এইটো ৰাখক । ৰাতিপুৱাই দৰৱ কেইটা আনিব । মই পাৰিলে পাক এটা মাৰিম ।
গৃহস্থই চকুপানী টুকিলে । ৰাতি বাৰমান বাজিছিল তেতিয়া ।
সাধু নহয় । মই নিজ চকুৰে দেখা । আৰু তেতিয়াৰ দিনত তেখেতৰ এইটো এটা সামান্য উদাহৰণ ।
ভগৱানে ৰাজদূত এখন লৈ ৰুগীয়া মানুহৰ ঘৰে ঘৰে ঘূৰি ফুৰিছিল ।

মাছবেপাৰী


আচল নাম কিজানি হাচান আছিল । আমাৰ মানুহৰ মুখত পৰি হ'লগৈ হাচেন । হাচেন মাছবেপাৰী । ৰাতিপুৱাই কান্ধত ওলোমাই অনা পাচিত এপাচি মাছ লৈ কমেও আঠ কিলোমিটাৰ খোজকাঢ়ি হাচেনে তিনিখনমান গাঁও কভাৰ কৰিছিল । মুখত ভোবোকা পকা দাড়ি, দাড়িৰ মাজত বিড়ি, ভৰিত খটপ খটপ শব্দ কৰি অহা প্লাষ্টিকৰ ৰঙা জোতা আৰু ওচৰকৈ গ'লে মাছ মাছ গোন্ধ এটা - হাচেনৰ আইডেন্টিফিকেশ্যন ফিচাৰচ এইখিনিয়েই ।
হাচেনে আমাৰ ঘৰত মাছ দিছিল মাহেকীয়া বাকীৰ হিচাবত । মাহেকৰ মূৰত পইচা নিয়ে । ভাল মাছ আনিলে তেওঁ মাছ লাগিবনে বুলি নোসোধে । চিধাই পিছফালৰ চোতাললৈ আহি মাছ ওজন কৰি মাই ক মাতে - বৌ একটা বাচন আনক । দে'তাই কেতিয়াবা তেওঁক টানকৈ কয় - নোসোধাকে ইমান ডাঙৰ মাছ কিয় দিলি ?? হাচেনে দাঁতেৰে বিড়িদাল কামূৰি ধৰি ক'ব : ভাল মাছ মাষ্টৰ বাবু । কাইপেলাই (খাই) ক'ব আমাক পিছত ।
কেতিয়াবা হাচেনে মাছ বেচি ওভতি যাওঁতে সিয়েই দি যোৱা মাছেৰে চোতালতে বহি কলাপাতত ভাতকেইটামান খাই যায় । মাছৰ সোৱাদ নহলে মনে মনে লাজ পায় । ভাল হ'লে " মই কৈছিলোনে মই কৈছিলোনে " বুলি আত্মগুণ বখনাত মত্ত হয় ।
হাচেনৰ পুতেক কেতিয়াবা লগত আহে । সি মেট্ৰিক পাছ । সিহঁতৰ গাঁৱৰ প্ৰথম মেট্ৰিক পাছ । দে'তাহঁতে তাক কিতাপৰ খৰচৰ বাবে দুই এটকা দিয়ে । সি নমস্কাৰ কৰি পইচা লয় ।
সি তেনেকৈয়ে অতি কষ্টেৰে সঁচা অৰ্থত এসাঁজ খাই তিনিসাঁজ নাখাই হায়াৰ ছেকেণ্ডাৰী পাছ কৰাৰ লগে লগে হাচেনৰ মন মগজুত এটা অতি ভয়ংকৰ ভুল ধাৰণাৰ পোকে বাঁহ ল'লে যে বিএ পাছ কৰাৰ লগে লগেই পুতেকৰ চাকৰি হ'ব আৰু তাৰ ইমান দূৰ খোজকাঢ়ি আহি মাছ বেচাৰ দুখৰ দিনৰ অন্ত পৰিব । চাকৰিও মানে একেবাৰে "ভাল চাকৰি" ।
: মাষ্টৰ বাবু…ল'ৰাই এইবাৰ পাছ কৰিলেই চাকৰি পাব বুলি মনে হয় । তাৰ পিছতে এই কাম এৰিম । তাৰ আম্মাইও কৈ আছে বয়চটা আমাৰ বেছি হৈয়া গেছে । দেহাই নাটানা হৈছে ।
দে'তাই হাচেনক নিৰাশ নকৰে ।মই পঢ়া টেবুলৰ পৰা হাচেনে দে'তাক জুহালত কোৱা এইবোৰ কথা শুনি থাকোঁ । মই তেতিয়া মেট্ৰিক দিম ।
যথাসময়ত হাচেনৰ পুতেকে একেবাৰতে বিএ পাছ কৰি সিহঁতৰ সংখ্যালঘূ গাঁৱৰ প্ৰথম গ্ৰেজুৱেট হ'ল । তেতিয়ালৈ হাচেনৰ শৰীৰৰ ওজন আৰু কমিল । মাছ বেচিবলৈ প্ৰতিদিনৰ সলনি সপ্তাহত দুদিন অহা হ'ল । মই হায়াৰ ছেকেণ্ডাৰী পাছ কৰি পঢ়িবলৈ ওলাই আহিলোঁ ।
পঢ়ি থাকোতেই এবাৰ ঘৰলৈ যাওঁতে বহুত দিনৰ মূৰত হাচেন আহিল । মাছৰ আগৰ কোৱালিটি নাই । হাচেনৰ চেহেৰাও একেবাৰে নাই । অতি ভয়ে ভয়ে সুধিলোঁ : হাচেন কাই, ল'ৰাৰ কিবা ??
হাচেনে দুখেৰে বিড়ি হুপি ক'লে - একো নাই । চবকিটা মানুহেই কৈছিল বিএ পাছ কৰিলে চাকৰি হয় । ন'হল । এতিয়া এইবোৰ কাৰবাৰতে ধৰিব আৰু !! আৰু…
আৰু??
হাচেনে বিড়িটো পেলাই ক'লে - আৰু আমাৰ গাঁৱৰ "মিয়াঁ" ল'ৰাবোৰ গোটাই সি সিহঁতক ইংৰাজী কিতাপ এইবোৰ পঢ়াই । সিয়েই বহুতকিটা বেপাৰীৰ ল'ছালিক স্কুল পথাইছে ।
-পইচা কিমান দিয়ে ।
- নাহ !! পইচা কোনে ক'ৰপৰা দিব । চবকিটা দুখীয়া বেপাৰীৰ ল'ছালি ।
মাছবেপাৰী হাচেনৰ পুতেকলৈ কিবা এটা শ্ৰদ্ধা ওপজিল । আচল শিক্ষাৰে শিক্ষিত মানুহ যেন সিহে !! মনে প্ৰাণে কামনা কৰিলোঁ সি যেন চাকৰি এটা পাওঁক ।
হাচেন ঢুকাল কেইবছৰমান আগতে । পুতেকে চাকৰি পালেনে নাই নাজানোঁ । কিন্তু মই নিশ্চিত যে যদি সি বাপেকৰ বৃত্তি লৈছে তেন্তে সি মেট্ৰিক ফেইল গ্ৰাহকৰ পৰাও ধমকি শুনিছে । মনে মনে সি ভাগ্যক ধিয়াইছে । সি হয়তু কোনোদিন কাকো মুখ খুলি কব নোৱাৰিব - সিও যে এটা বিএ পাছ মাছবেপাৰীহে ।

অভিভাৱক (১)


এইবাৰ বটদ্রৱাৰ দৌলোৎসৱৰ মেলালৈ গৈছিলোঁ । পৰঠা, জেলেপী খাই, মানুহৰ সোঁত চাই চাই আহি আহি আলিবাট প্রকাশনৰ গ্রন্থ বিপনীত এখন্তেক ৰলোঁহি । কিতাপ লিৰিকি বিদাৰি চাই বিপনীৰ স্বত্বাধিকাৰীৰ লগত দুই এষাৰ কথা পাতিলোঁ । পৰাগ দাসৰ কিতাপ এখন ললোঁ । আলিবাটৰ ওচৰতে আছিল আন এখন বিপনী । সেইখনত শিশু সাহিত্যৰ কিতাপো দুই এখন ওলমাই থোৱা হৈছিল সমুখেৰে যোৱা মানুহে দেখাকৈ । এনেকৈ থাকোতেই দেখিলোঁ দহ বাৰ বছৰীয়া ল’ৰা এটাই মাকৰ হাতত ধৰি দোকানখনৰ ফালে টানিছে – মাই... কিতাপ...কিতাপ...আহছোন । ৰঙ-বিৰঙৰ মেলা এখনত, জেলেপী, খেলাবস্তু, মণিহাৰীৰ মাজত ল’ৰাটোৰ দৃশ্যটো দেখি ভাল পালোঁ । পিছে ভাল পালে হ’ব কি ?? ল’ৰাটোৰ মাতৃদেৱীৰ বক্তব্য শুনক – ঢেই মূৰ্খদাল !! মেলালে আহিনো কিতাপৰ দোকান চাইনে ?? ব’ল...ব’ল...এইয়া দিছো নহয় (হাতত লৈ থকা হৰেক কিচিমৰ বস্তুলৈ দেখুৱাই) । পিছে ল’ৰা আকোৰগোঁজ –ব’লাচোন...চামহে... নলওঁ নহয় । এইবাৰ মাকে সমস্যাটো তেওঁলোকৰ পিছে পিছে আহি থকা ল’ৰাৰ বাপেকলৈ ঠেলিলে । হে’ৰা চোৱাচোন ইয়াক । ক’ৰ কিতাপৰ দোকান চাবলৈ যায় । এটা হাতত এটা কেৰাহী আৰু এটা কাঠৰ সজোৱা বস্তুৰে ভৰা মোনা আৰু আনখন হাতত প্লাষ্টিকৰ ফুল, ঝাৰু, আৰু নানান ৰঙীন বস্তুৰে ফোঁপাই জোঁপাই অহা বাপেকৰ খঙটো কিজানি চুলিৰ আগত লাগি আহিছিলেই । পত্নীৰ অভিযোগ পাই তেখেতৰ খঙৰ বহিঃপ্রকাশ ঘটিল – গলত ধৰি লৈ আনাচোন তাক । অত বস্তু দিছো আকৌ কিতাপ চাবলৈ লাগে !!!
হয়েইতো—মেলাহেন ঠাইত কিতাপৰ দোকান থকাটোও মহাপাপ !!
মুঠতে কিতাপৰ দোকানলৈ যাওঁ বুলি সেই অবোধ বালকে এনে এটা মাৰাত্মক ভুল কৰিলে যে মাক বাপেকৰ ধৈৰ্য্যৰ বান্ধ ছিগিল আৰু সঁচাকৈয়ে মাকে ল’ৰাক গলত মানে চোলাৰ কলাৰত ধৰি টানি টানি সেই নিষিদ্ধ ঠাইৰ পৰা আঁতৰাই লৈ গ’ল ।
দৃশ্যটো চালোঁ । পাঁচ মিনিটমানৰ দৃশ্য । আলিবাটৰ পৰা কিতাপ লৈ আমিও একে বাটেৰেই বাহিৰ ওলাই আহিলোঁ । এশ মিটাৰমান আহিয়েই দেখিলোঁ সেই কিতাপৰ দোকান চাবলৈ বিছৰা অপৰাধী বালকে হাতত পলিথিনৰ ছোটা ভীম এটা লৈ আছে আৰু মাকে মুখেৰে ফুৱাই ফুৱাই তাক ঘূগুনী জাতীয় কিবা এটা খুৱাইছে, নিজেও খাইছে আৰু বাপেকে হাতৰ মীনাবজাৰখন মাটিত নমাই থৈ খন্তেক জিৰাইছে ।
সাজে পোছাকে মাক-দেউতাক ভদ্রলোক-ভদ্রমহিলাই আছিল ।
আৰু আমি কালিলৈ এই ল’ৰাক কিমান দোষ দিম ঐ !! আজিকালি ল’ছালিয়ে কিতাপ নপঢ়ে... ।

Tuesday 21 July 2015

ডিপ্রেশ্যন


##
মাহত মই তিনি চাৰিটা মোৰ লেখা পঢ়া মানুহৰ বা লগ নোপোৱা ভাৰ্চুৱেল চিনাকি মানুহৰ ফোন পাওঁ । এই ফোনবোৰত মই বৰ আগ্রহেৰে কথা পাতোঁ । ভাল পাওঁ কথা পাতি বিশেষকৈ কথা বতৰাত প্রৱল সম্ভাবনা দেখুওৱা কম বয়সীয়া, নতুনকৈ ডেকা হোৱা ল'ৰাহঁতৰ লগত। সিহঁতৰ দুনীয়াখন অলপ বেলেগ কিন্তু খুবেই সুন্দৰ ।
মোৰ পৰামৰ্শ দিয়াৰ যোগ্যতা নাই বুলি জানিও যেতিয়া বিশেষকৈ কম বয়সীয়া ল'ৰাই ফোন কৰি কিবা কথাত পৰামৰ্শ বিচাৰে তেতিয়া সেই বিষয়ত মোৰ জ্ঞান নাথাকিলেও মই পঢ়ি বা বেলেগ বিজ্ঞজনক সুধি কিবা এটা সহায় কৰিবলৈ চেষ্টা কৰোঁ আৰু এই কথাই মোক আনন্দ দিয়ে । অসীম ।
শৰতৰ কোনো এটা দিনতে এদিন অতি মৰমলগা মাতৰ ল'ৰাজনে ফোন কৰি চিনাকি হৈ ইটো সিটো কথা পতাৰ পিছত ক'লে - দাদা মোৰ মনটো বেয়া লাগি থাকে
দুমাহ মানৰ পৰা । কাৰণ সোধোতে যি কেইটা কাৰণ ক'লে গোটেইকেইটাই একেবাৰে সাধাৰণ । সি লাহে লাহে পঢ়াশুনা, আগ্রহ সকলো হেৰুৱাইছে । মই গুগলতেই হওঁক বা বেলেগ কিতাপতেই হওঁক বা মোৰ বৃত্তিগত কাৰণতেই হওঁক, হতাশা বা ডিপ্রেশ্যনৰ বিষয়ে অধ্যয়ন কৰিছোঁ আৰু মেডিকেল এচপেক্টখিনি বাদ দি লক্ষন বা প্রতিকাৰ বা প্রতিৰোধৰ বিষয়ে অলপ অচৰপ বুজি পোৱা বা বুজাব পৰা হৈছোঁ । মোৰ প্রশ্নকেইটাত মই ল'ৰাজনৰ পৰা যিকেইটা উত্তৰ পালোঁ সেইকেইটাৰ পৰা অনুমান কৰিব পাৰিলোঁ যে ল'ৰাজনে ইতিমধ্যে ডিপ্রেশ্যনৰ চিকাৰ হৈ লাহে লাগে মেজৰ ডিপ্রেচিভ ডিচঅৰ্দাৰলৈ গৈ আছে । লাহে লাহে তাৰ আত্মহত্যাৰ প্রৱনতা বা ছুইচাইডেল আইডিয়েশ্যন জাগি উঠিছে ।
মোৰ ভাষাৰে তাৰ মনত সোমোৱাকে ক'লো- চোৱা ডেকা ! তোমাৰ এইটো এটা সাধাৰণ ৰোগ, ইয়াত তোমাৰ একো দোষ নাই । কিবা কাৰণৰ সুযোগ পালেই এই ৰোগে আক্রমন কৰিব পাৰে যিকোনো মানুহক, বয়সক । সাধাৰণ ৰোগ কিন্তু অৱহেলা কৰিলে বিপদ । আচৰিত ন'হবা যে ভাৰতত বৰ্তমান প্রতি দহজন মানুহৰ এজন এইৰোগত আক্রান্ত কিছুমান সামাজিক কাৰণত, কিছুমান ব্যক্তিগত কাৰণত আৰু কিছুমান নিজৰ পেছাগত কাৰণতো । এইটো বৰ্তমান সময়ৰ তেনেই সাধাৰণ কথা কিন্তু মনোৰোগ বিশেষজ্ঞৰ ওচৰলৈ যাবলৈ কৰা সংকোচৰ বাবে ই দিনে দিনে ভয়াবহ ৰূপ লৈছে । আৰু মানসিক চিকিৎসকৰ ওচৰলৈ যোৱাৰ এই সংকোচৰ বাবেই কথাবোৰ ভিতৰি ভিতৰি বাঢ়ি গৈ এসময়ত ছুইচাইডেল আইডিয়েশ্যন বা হ'মিচাইডেল আইডিয়েশ্যনে মাৰাত্মক ৰূপ লয় । পশ্চিমীয়া দেশত এই মনোৰোগ বিশেষজ্ঞ বা মানসিক চিকিৎসকৰ ওচৰলৈ যোৱাটো তেনেই সাধাৰণ কথা । তাত এই সামাজিক সংকোচ নাই । সেয়েহে সেইবোৰ দেশত ডিপ্রেশ্যন, এংজাইটি, বাইপ'লাৰ ডিচঅৰ্দাৰ আদি আগতকৈ যথেষ্ট নিয়ন্ত্রনলৈ আহিছে । কিন্তু আমাৰ দেশত এই বিশেষজ্ঞৰ ওচৰলৈ যাবলৈ ক'ৰা সংকোচৰ বাবে বৰ্তমান ই শিপাইছে বৰ বেয়াকৈ । সমাজে কি ক'ব মানসিক চিকিৎসকৰ ওচৰলৈ গ'লে -এই ধাৰণাই সাধাৰণ ৰোগটো জটিল কৰি তুলিছে দিনে দিনে ।
আৰু তুমি শুনি আচৰিত হ'বা যে মই পঢ়ি যিখিনি বুজি উঠিছোঁ প্রাৰম্ভিক অৱস্থাত কোনো ঔষধৰ ব্যবহাৰ নকৰাকৈ কেৱল কথা পাতি মানে কাউন্সেলিং আৰু সাধাৰন জীৱন শৈলীৰ পৰিৱৰ্তন মানে লাইফষ্টাইল মডিফিকেশ্যনৰ দ্বাৰা দুই তিনি সপ্তাহৰ ভিতৰতে তুমি ইয়াৰ পৰা মুক্ত হ'ব পাৰিবা । তোমাৰ দৰে ইন্ত্রভাৰ্ট মানুহৰ বাবে কাউন্সেলিং বিশেষ জৰুৰী । দুই এটা অতি সহজ অনুশীলন যেনে প্ৰাৰ্থনা, প্ৰাণায়াম বা যোগ-আৰু দেখিবা আৰু তোমাৰ মন ফৰকাল । গতিকে বাকী সংকোচবোৰক পিছঠেং মাৰি তুমি এবাৰ যোৱাচোন । জীৱনটো তোমাৰহে । এইবোৰ তেনেই সাধাৰণ কথা । যোৱা এবাৰ । কোনে কি কয় কেয়াৰ নকৰিবা । চিকিৎসকৰ ঠিকনা পাতি ময়েই যোগাৰ কৰি দিম । আৰু যেতিয়াই ইচ্ছা মোৰ লগত কথা পাতিবা, মই শুনিম, পাতল লাগিব তোমাৰ ।
মোৰ বাবে অতি ভাগ্য আৰু আনন্দৰ কথা যে ডেকাই মোৰ কথাখিনি বুকুত ল'লে ।
এসপ্তাহৰ পাছত সি মানসিক চিকিৎসকৰ ওচৰলৈ গ'ল । কাউন্সেলিং কৰালে । তিনিসপ্তাহত সি আগৰ ল'ৰাটো হ'ল । এতিয়া আগৰ দৰেই পঢ়া শুনা, গান, কিতাপ, চিনেমা-সকলো আগৰ দৰেই । মোলৈ মাহেকে পষেকে ফোন কৰে । সপ্ৰতিভ ।
যোৱা সপ্তাহতো সি ফোন কৰিছিল ।
"এসময়ত যে মই কিয় ইমান হতাশ হৈ আছিলোঁ এতিয়া হাঁহিহে উঠে " ।

দিল্লীৰ কথা (৫)

হাডচন লেনত ফুটপাথতে বেচি থকা ডাব নাৰিকল এটা খাবলৈ ৰ'লো । বৰ মৰমলগা কলেজীয়া ল'ৰা-ছোৱালী এহালে নাৰিকল খাই আছিল । পিন্ধন-উৰণ আৰু চাল চলনত ধৰিব পাৰি ল'ৰা-ছোৱালীহাল মাৰ্জিত আৰু সংস্কাৰ থকা ঘৰৰ । দুয়োটাই একেডাল পাইপেৰেই নাৰিকলৰ পানী খাইছিল । সৰু সৰুকৈ ছোৱালীজনীয়ে কৈছিল: পাপাকৰ বাবেই ভয়-বাকীখিনি দেখা যাব । সময়ো আছে হাতত তিনি বছৰমান । কিন্তু সি শাস্ত্ৰীয় সংগীত কমপ্লিট কৰিহে যাতে বেলেগ চিন্তা কৰে । 
সিহঁতৰ কথাবোৰ শুনিবলৈকে দুই মিনিটৰ ডাবে ল'লে পোন্ধৰ মিনিট । এনেকুৱা প্ৰেমালাপ শুনাও সৌভাগ্য দিয়কচোন স্মাইলীৰ পৃথিৱীত । 

এনেকে ভালপোৱা ল'ৰা-ছোৱালীবোৰ দেখি কম ভাল লাগেনে !! অকণমান গোপনীয়তা, ভবিষ্যতৰ সপোন ! এইটোৱেইটো বয়স!! 

ভালপোৱা মানুহবোৰ ভালে থাকক । পৃথিৱীখন তেওঁলোকৰে ।

----------------------------------------------------
এটিএম বিচাৰি খোজকাঢ়ি আউট্ৰাম লেনত গৰমত সিজি সিজি ক'ল্ড ড্ৰিংক খাবলৈ ফুটপাথৰ দোকান এখনত ৰ'লো । অস্থায়ী চালি কিন্তু প্ৰায় স্থায়ী । লম্বা চুলিয়া ডেকাই মোক ক'ল্ড ড্ৰিংক আৰু চিগাৰেট দিলে, বেঞ্চত মোৰ কাষতে বহা অট'ৱালাক চাহ আৰু নিমকি দিলে, চেঙেলীয়া এটাক খুচুৰা নাই বাবে শিখৰৰ পেকেট দিও ওভতাই ল'লে আৰু ইয়াৰ পাছতে চুলিখিনি ঠিক কৰি মোৰ কাষতে বহি চেলফ্ ৰ পৰা উলিয়াই চামুচ এখনেৰে বুকমাৰ্ক দি থোৱা আধা পঢ়া ইংৰাজী কিতাপখন পঢ়িবলৈ লাগি গ'ল । মাজতে এখন পকেট ইংৰাজী-হিন্দী অভিধানো উলিয়াই ল'লে । মোৰ ক'ল্ড ড্ৰিংক শেষ হয় মানে সি এক পৃষ্ঠা পঢ়ি অতাইছিল ।

----------------------------------------------
বেকাৰী দোকানখনৰ কাষতে অতি ক্ষীণকায় কুকুৰৰ পোৱালীটো কাকো একো আমনি নিদিয়াকৈ শুই আছিল । পাঁচ বছৰমান বয়সৰ ল'ৰাটোৱে আহি কুকুৰৰ পোৱালীটোক ভৰিৰে গোৰ এটা শোধালে । কুকুৰটোৱে কেংকেঙাই উঠিল । বেকাৰীৰ দোকানৰ ভিতৰৰ পৰা বাপেক ওলাই আহি পুতেকৰ বীৰত্ব দেখি ভাল পালে । কুকুৰৰ পোৱালীটোক যাব নোৱাৰাকৈ বাট ভেটি ধৰি পুতেকক হাঁহি হাঁহি ক'লে " লাগাও…অউৰ এক লাগাও!" ।
অলপ আগতে এই দৃশ্যটো দেখি গংগাজল চিনেমাৰ সাধু যাদৱ আৰু পুতেকলৈ মনত পৰিল ।
ল'ৰা ডাঙৰ হৈ যাতে ওলোটাই গোৰ শোধাই নকওক" আপনে হি চিখায়া থা…"
মানুহ এজনে বিস্কুত এটা দি কুকুৰটো মাতি নিছিল । দূৰলৈ । বাপেক পুতেকৰ পৰা বচাবলৈ ।

বিশ্বকৰ্মাইও মোক সুদাই এৰা নাই !


২০০০ চনত আমাৰ এখন স্কুটাৰ আছিল । এন ভি । আমাৰ বাবে ঢেৰ । হোষ্টেলৰ পৰা ঘৰলৈ গ'লে সেইখনত উঠি পাক দিওঁ । ৰং-বৰণ, কণ্ঠ চব থিকেই আছিল মাত্ৰ কেতিয়াবা মন গ'লে ষ্টাৰ্ট বন্ধ হয় । তাৰ পিছত সাধ্য নাই । মন গ'লে এবাৰতে হ'ল, মন নগ'লে নাই ।
গৰমৰ বন্ধত ঘৰলৈ যাওঁতে এদিন সেইখন লৈ টাউনৰ ফালে টহল দি আছিলোঁ । কোনো সমস্যা নিদিয়াকে চলি আছিল ।
ৰিক্সাৰে আহি আছিল কটনত একেলগে পঢ়া বান্ধৱী । ডিপাৰ্টমেন্ট বেলেগ, বন্ধত তেওঁও আহিছে । মই আছিলোঁ ষ্টাৰ্ট বন্ধ কৰি বন্ধুৰ লগত কথা পাতি । বান্ধৱীয়ে মাত লগালে ।
:দেৱাংগ……
:অ'… ভাল…আহিলোঁ…চলিছে থিকেই…। কলৈ গৈ আছা? মিছন মাৰ্কেট ?? ৰিক্সা এৰি দিয়া । মইও সেইফালেই গৈ আছোঁ…মোৰ লগতে যাব পাৰিবা ।
বান্ধৱীয়ে মোৰ কথাত পতিয়ন গৈ ৰিক্সা এৰি দিলে । বন্ধুৰ লগত স্কুটাৰত যাব ।
মই বন্ধুক বিদায় দি স্কুটাৰ ষ্টাৰ্ট দিলোঁ। এবাৰ, দুবাৰ, দহবাৰ- নাই ন'হল । বেঁকা কৰি, পোণ কৰি, জোকাৰি, শুৱাই ষ্টাৰ্ট কৰিছোঁ , স্কুটাৰৰ কেৰেপ নাই । সি নিজৰ মতত অটল হৈ আছে- আজি নহওঁ …মন বেয়া ।
ঘাম ওলাইছে, ফোঁপাইছো । লাজ-মান খণ্ডবাক্যৰ অৰ্থ কেনেকুৱা বুজিছোঁ প্ৰতিটো কিক্ ৰ লগে লগে । অৱশেষত সূহৃদয় বান্ধৱীয়ে উপায়হীন হৈ শেল মাৰিলে- মই ৰিক্সা এখনকে লৈ যাওঁ দিয়া, তুমি লাগি থাকা ।
"তুমি লাগি থাকা" কথাকেইটা কাণত প্ৰতিধ্বনিত হৈ থাকিল । তাইও জানিছে ??
ৰিক্সাৰ পৰা স্কুটাৰত উঠিবলৈ নমা বান্ধৱী আকৌ ৰিক্সাত উঠি গুছি গ'ল ।
"তুমি লাগি থাকা"
বান্ধৱী গ'ল । কাষৰে ফুটপাথৰ দোকানত চাহ একাপ আৰু কে'ক এটাৰে শক্তি লৈ মই আকৌ কামত ধৰিলোঁ । না: । আজি মই নহওঁ।
আধা ঘন্টাৰ পাছত বান্ধৱী উভতি আহিল একেই ৰাষ্টাৰে । ৰিক্সাৰে । লুকাবলৈ সুবিধা নাপালোঁ । চলন্ত ৰিক্সাৰ পৰাই তেওঁ বাক্যবাণ এৰি গ'ল:
"তুমি ষ্টাৰ্ট দিয়েই আছা ???? "
তাৰ দুইমিনিটমান পাছতে ষ্টাৰ্ট হৈছিল ।
এটা কাম নোহোৱা ষ্টাৰ্ট । সকলো মষিমূৰ হোৱাৰ পাছত হোৱা ষ্টাৰ্ট । এক নিষ্ঠুৰ ষ্টাৰ্ট ।

জিভা



১) নগাঁৱৰ আটাইতকৈ পুৰণি আৰু প্ৰতিষ্ঠিত চাইকেলৰ ব্যৱসায়ী হ'ল চৰ্দাৰ সিং আৰু কাৰ্টাৰ সিং । জিলাখনৰ নব্বৈ শতাংশ চাইকেল বিক্ৰী হয় এই দোকানখনৰ পৰা । দোকানখন আজি কেবা দশক ধৰি গৌৰৱেৰে ঠিয় হৈ আছে । জীৱনৰ প্ৰথম চাইকেলৰ বাবে বহুতৰে স্মৃতি, আৱেগৰো সমল এই দোকান !! পিছে তাতে কি হ'ল ??? আমাৰ ঘৰৰেই তিনিখন চাইকেল কিনা হৈছিল "কাটাচিং" ৰ দোকানৰ পৰা । সিদিনা ভতিজীৰ চাইকেলো কিনিলোঁ এই কাটাচিংৰ পৰাই । দাদাইও ক'লে মাংস কাটাচিংৰ দোকানৰ ফালে গ'লেই পাম । কাটাচিং । আজি কেবাদশক জুৰি কাৰ্টাৰ সিং গৈ কাটাচিং হৈ আছে । নগাঁৱৰ কোনোবাই বুকুত হাত দি ক'ব পাৰিবনে তেওঁ কাৰ্টাৰ সিংৰ দোকান দেখিছে?? এবাৰলৈও কৈছে কাৰ্টাৰ সিং বুলি?? নাই !!?? তেওঁ দেখিছে কাটাচিংৰ দোকান, চাইকেল কিনিছে কাটাচিংৰ পৰা । আপুনি যদি নতুন আৰু কাৰোবাক গৈ সোধে কাৰ্টাৰ সিংৰ দোকান ক'ত, মানুহে ভাবিব ফূৰ্তি পানী খাই আপোনাৰ জিভা লুটি খালে । অকল চাইনবৰ্ডখন আৰু পৰিয়ালে জানে যে সেইজন কাটাচিং নহয় কাৰ্টাৰ সিংহে । মোৰ জেঠু এজনে আকৌ মোক এবাৰ কৈছিল অকল কাটাচিং এ ইমানখিনি কৰিব নোৱাৰিলেহেঁতেন লগত যদি লগত ককায়েক "চদাচিং" নাথাকিলহেঁতেন । চদাচিং কোন ওপৰত চাওক ।
২) ক'ত লগ পাম ? এটা কাম কৰিবি নগাঁৱত নামি পুৰণা দলংৰ ওচৰতে ৰ'বি । আলুকলী নামৰ হোটেল এখন আছে তাৰ সমুখতে । মই তাতে থাকিম । আলুকলী?? এইটো কি নাম?? বন্ধুৱে হাঁহিলে । ক'লো- অ' আমি আলুকলী বুলি কওঁ - আচলতে আলোক-অলি । বায়েক ভায়েকৰ নাম কিজানি । এতিয়া হোটেলখন আছেনে নাই নাজানো ।
৩) এইটো ঘটনা সখা প্ৰাঞ্জলে জানে ।
: তহঁতৰ তাত কালিলৈ যে হ'ব নাটকখনৰ নাম কি অ' ?
: "শুনি কোন"
: "শুনি কোন"??? এইটো কি নাটকৰ নাম ??" মই সঁচাকে বুজি পোৱা নাছিলোঁ ।
"অ' শুনি কোন । বুজি পোৱা নাই?? শুনি কোন মানে সত্যাকাৰী কোন " । ল'ৰাটোৱে মোক বুজাই দি গুছি গ'ল ।
নাটক আছিল "খুনী কোন" ।